Bezzasadna apelacja

Odpowiedź prawnika: Bezzasadna apelacja

Co prawda w kodeksie postępowania cywilnego brak jest odpowiednika przepisu art. 84 § 3 kodeksu postępowania karnego mówiącego o tym, iż obrońca wyznaczony z urzędu w postępowaniu kasacyjnym lub w postępowaniu o wznowienie postępowania powinien sporządzić i podpisać kasację lub wniosek o wznowienie postępowania albo poinformować na piśmie sąd, że nie stwierdził podstaw do wniesienia kasacji lub wniosku o wznowienie postępowania. Jeżeli kasacja lub wniosek zostaną wniesione, obrońca ten jest uprawniony do udziału w toczącym się postępowaniu.

Niemniej Sąd Najwyższy w uchwale składu 7 sędziów z 21 września 2000 roku, wydanej w sprawie o sygn. akt III CZP 14/00 przesądził, iż adwokat ustanowiony dla strony przez sąd może odmówić sporządzenia kasacji, jeżeli byłaby ona niedopuszczalna lub oczywiście bezzasadna. W uzasadnieniu uchwały Sąd Najwyższy wskazał, iż przed podjęciem decyzji adwokat ustanowiony przez sąd dla strony w postępowaniu cywilnym powinien z pełnym wykorzystaniem wiedzy fachowej odpowiedzialnie ocenić, czy kasacja przysługuje i czy nie byłaby oczywiście bezzasadna.

Wskazana uchwała odnosi się co prawda do skargi kasacyjnej, niemniej należy ją odnieść również do innych czynności procesowych podejmowanych przez pełnomocnika wyznaczonego przez sąd. Pełnomocnik taki może, więc uznając, iż dana czynność jest bezzasadna, odmówić jej podjęcia. Co ważne Sąd Najwyższy w cytowanej uchwale wskazał, iż odmowa taka nie stanowi odmowy udzielenia pomocy prawnej.

Wskazówkę odnośnie postępowania adwokata w takiej sytuacji odnajdujemy również w Zbiorze Zasad Etyki Adwokackiej i Godności Zawodu (Kodeks Etyki Adwokackiej). Zgodnie z § 57, jeżeli adwokat uzna, że wniesienie środka odwoławczego w prowadzonej przez niego sprawie z wyboru lub z urzędu jest bezzasadne, a klient z tym stanowiskiem się nie zgadza, powinien bez zbędnej zwłoki wypowiedzieć pełnomocnictwo lub powiadomić organ ustanawiający. Dotyczy to również kasacji i skargi konstytucyjnej. Podobną normę zawiera art. 21 ust. 6 Zasad Etyki Radcy Prawnego: w razie prowadzenia sprawy z urzędu radca prawny przedstawia klientowi pisemną opinię prawną o braku podstaw do wnoszenia środka odwoławczego. W przypadku, gdy radca prawny został wyznaczony przez prezesa sądu do prowadzenia sprawy - winien zawiadomić sąd o swoim stanowisku, w sposób wskazany w ustawie.

Z powyższego wynika, iż pełnomocnik z urzędu może odmówić sporządzenia środka odwoławczego, powinien jednakże poinformować o tym sąd i klienta na piśmie, bądź wypowiedzieć pełnomocnictwo. Za naruszenie zasad etyki grozi profesjonalnemu pełnomocnikowi odpowiedzialność dyscyplinarna, o której orzekają korporacyjne sądy dyscyplinarne. Organem właściwym do wniesienia sprawy przed sąd dyscyplinarny jest rzecznik dyscyplinarny - powoływany przy okręgowych izbach radców prawnych i okręgowych radach adwokackich - to jemu należy zgłosić ewentualne naruszenie zasad etyki.