błąd w orzeczeniu o nabyciu spadku

2.11.2011

Pytanie:

"W nieprawomocnym orzeczeniu o nabyciu spadku jest błąd. Jedna z osób uznana za spadkobiercę nie powinna odziedziczyć całego udziału. Pewna część powinna przypaść jej dzieciom (obecnie pełnoletnim), które nie były stroną.Czy w takiej sytuacji prawowity spadkobierca nie będący stroną postępowania może zaskarżyć orzeczenie, czy też występuje z wnioskiem o wznowienie postępowania?"

Odpowiedź prawnika: błąd w orzeczeniu o nabyciu spadku

Jak wskazuje Kodeks Postępowania Cywilnego:

Art.670. Sąd spadku bada z urzędu, kto jest spadkobiercą. W szczególności bada, czy spadkobierca pozostawił testament, oraz wzywa do złożenia testamentu osobę, co do której będzie uprawdopodobnione, że testament u niej się znajduje. Jeżeli testament zostanie złożony, sąd dokona jego otwarcia i ogłoszenia.

W praktyce z różnych przyczyn zdarza się, że ustalony przez Sąd krąg spadkobierców jest niezgodny z rzeczywistością. Wówczas zastosowanie znajduje następujący przepis KPC:

Art.679.§1.Dowód, że osoba, która uzyskała stwierdzenie nabycia spadku, nie jest spadkobiercą lub że jej udział w spadku jest inny niż stwierdzony, może być przeprowadzony tylko w postępowaniu o uchylenie lub zmianę stwierdzenia nabycia spadku, z zastosowaniem przepisów niniejszego rozdziału. Jednakże ten, kto był uczestnikiem postępowania o stwierdzenie nabycia spadku, może tylko wówczas żądać zmiany postanowienia stwierdzającego nabycie spadku, gdy żądanie opiera na podstawie, której nie mógł powołać w tym postępowaniu, a wniosek o zmianę składa przed upływem roku od dnia, w którym uzyskał tę możność.

§2.Wniosek o wszczęcie takiego postępowania może zgłosić każdy zainteresowany.

§3.W razie przeprowadzenia dowodu, że spadek w całości lub w części nabyła inna osoba niż wskazana w prawomocnym postanowieniu o stwierdzeniu nabycia spadku, sąd spadku, zmieniając to postanowienie, stwierdzi nabycie spadku zgodnie z rzeczywistym stanem prawnym.

§4.Przepisy § 1-3 stosuje się odpowiednio do zarejestrowanego aktu poświadczenia dziedziczenia oraz do stwierdzenia nabycia przedmiotu zapisu windykacyjnego.

Jak przyjmuje się powszechnie: „zmiana postanowienia może polegać albo na stwierdzeniu, że spadek dziedziczą inne osoby niż wymienione w tym postanowieniu bądź nie tylko osoby w nim wskazane, ale również inne tu niewymienione, albo że wyłącznie niektóre z osób wskazanych w postanowieniu nabyły spadek. Podstawą zmiany prawomocnego postanowienia jest więc ustalenie, że zawarte w nim stwierdzenie nabycia spadku nie jest zgodne z rzeczywistym stanem prawnym.”(Tomasz Demendecki, Komentarz aktualizowany do art.679 Kodeksu postępowania cywilnego)

Wzruszenie prawomocnego postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku (względnie zarejestrowanego aktu poświadczenia dziedziczenia) może nastąpić albo przez jego uchylenie (art. 678), albo przez zmianę. Wniosek o wszczęcie przedmiotowego postępowania powinien odpowiadać ogólnym wymogom określonym w art. 511 KPC, a także zawierać dokładne określenie prawomocnego postanowienia mającego ulec zmianie oraz przytoczenie okoliczności oraz środków dowodowych uzasadniających twierdzenie o niezgodności takiego postanowienia z rzeczywistym stanem faktycznym i prawnym. Nie jest konieczne natomiast ścisłe określenie żądania, gdyż w tym zakresie sąd nie jest związany treścią wniosku i ma obowiązek orzec zgodnie z rzeczywistym stanem prawnym. Wykazanie, że osoba legitymująca się postanowieniem o stwierdzeniu nabycia spadku nie jest spadkobiercą, lub że jej udział jest inny niż stwierdzony, obciąża wnioskodawcę; niezależnie sąd z urzędu bada, kto jest rzeczywiście spadkobiercą.

Zespół prawników
e-prawnik.pl

Odpowiedź prawnika: błąd w orzeczeniu o nabyciu spadku

Komentarze