Brak nr VAT-UE a stawka 0 proc. VAT

Odpowiedź prawnika: Brak nr VAT-UE a stawka 0 proc. VAT

Wszelkie regulacje związane z transakcją wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów regulowane są na gruncie ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004 r. nr 54, poz. 535, ze zm.) Zgodnie z art. 13 ust. 1 ustawy: przez wewnątrzwspólnotową dostawę towarów (wewnątrzwspólnotowe przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel), rozumie się wywóz towarów z terytorium kraju na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju. Zastrzeżeniem do tej regulacji (art. 13 ust. 6) jest, by dokonującym dostawy był podatnik wykonujący samodzielnie działalność gospodarczą, który zgłosił zamiar dokonywania wewnątrzwspólnotowych dostaw towarów i został zarejestrowany jako podatnik VAT UE zgodnie z art. 97.

Wspomniany art. 97 ust. 1 stanowi, że podatnicy, podlegający obowiązkowi zarejestrowania jako podatnicy VAT czynni, są obowiązani przed dniem dokonania pierwszej wewnątrzwspólnotowej dostawy lub pierwszego wewnątrzwspólnotowego nabycia zawiadomić naczelnika urzędu skarbowego w zgłoszeniu rejestracyjnym VAT-R wraz z załącznikiem VAT-R/UE o zamiarze rozpoczęcia wykonywania tych czynności. W ustępie 10 zaś wskazanego artykułu mowa jest, że podmioty, zarejestrowane jako podatnicy VAT UE, które uzyskały potwierdzenie o zarejestrowaniu, przy dokonywaniu wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów są obowiązane do posługiwania się numerem identyfikacji podatkowej poprzedzonym kodem PL.

Z powyższych regulacji nie wynika wprost data, którą można uznać za dzień zarejestrowania podatnika. Niemniej bardzo szerokie jest orzecznictwo w tej sprawie i organy podatkowe zgodnie przyjmują, że za datę rejestracji dla celów podatku VAT, w tym również VAT UE przyjmuje się datę złożenia zgłoszenia rejestracyjnego, bądź aktualizacyjnego.

Takie stanowisko wynika np. z informacji o zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego wydanej przez Izbę Skarbową w Gdańsku dnia 26 lipca 2004 r. o sygnaturze PI/005-902/04/CIP/01. We wskazanej sprawie podatnik zwrócił się z zapytaniem, czy wystawienie faktury ze wskazaniem jego numeru NIP unijnego przed otrzymaniem potwierdzenia o zarejestrowaniu jego jako podatnika VAT UE nie narusza prawa? We wskazanej informacji, izba orzekła: „(…) podatnicy o których w art. 15, podlegający obowiązkowi zarejestrowania jako podatnicy VAT czynni, są obowiązani przed dniem dokonania pierwszej wewnątrzwspólnotowej dostawy lub pierwszego wewnątrzwspólnotowego nabycia zawiadomić naczelnika urzędu skarbowego w zgłoszeniu rejestracyjnym VAT-R i załączniku do niego VAT-R/UE o zamiarze rozpoczęcia wykonywania tych czynności.

Z zapisu art. 97 ust. 4 ustawy wynika, że naczelnik urzędu skarbowego rejestruje podmiot, który dokonał zawiadomienia przed dniem dokonania pierwszej wewnątrzwspólnotowej dostawy lub nabycia. Na mocy art. 97 ust 9 ustawy Naczelnik potwierdza zarejestrowanie tego podmiotu jako podatnika VAT UE. Z powyższego wynika, że rejestracja następuje z chwilą złożenia zgłoszenia rejestracyjnego.

Data podana w potwierdzeniu zarejestrowania podatnika jako podatnika VAT UE (druk VAT-5 UE) powinna co do zasady pokrywać się z dniem , w którym podatnik faktycznie zostaje udostępniony dla systemu VIES , tj. z dniem rozpoczęcia aktywności w bazie podatników VAT UE, wykorzystywanej do potwierdzania numerów VAT dla zagranicznych biur CLO.

Nie można jednak kwestionować rozliczenia transakcji jako transakcji wewnątrzwspólnotowych, jeżeli podatnik przed jej dokonaniem złożył formularz VAT-R/UE, w którym zaznaczył , że będzie dokonywał wewnątrzwspólnotowych transakcji i przed dniem złożenia deklaracji podatkowych został zarejestrowany jako podatnik VAT UE. Powyższe jest uzasadnione w/w przepisem art. 97 ust 1 ustawy, który zobowiązuje podatnika do zawiadomienia naczelnika urzędu skarbowego o zamiarze dokonywania transakcji wewnątrzwspólnotowych przed dniem wykonania takiej czynności. Z powyższego wynika, że rejestracja następuje z chwilą złożenia zgłoszenia rejestracyjnego. Data podana w potwierdzeniu zarejestrowania podatnika jako podatnika VAT UE (druk VAT-5 UE) powinna co do zasady pokrywać się z dniem, w którym podatnik faktycznie zostaje udostępniony dla systemu VIES, tj. z dniem rozpoczęcia aktywności w bazie podatników VAT UE, wykorzystywanej do potwierdzania numerów VAT dla zagranicznych biur CLO”. Wobec powyższego zdaniem izby nie doszło do naruszenia prawa. Takie też stanowisko zostało potwierdzone wyjaśnieniami Ministerstwa Finansów. Na wyjaśnienia te powoływał się też Urząd Skarbowy w Grudziądzu w informacji z dnia 29 grudnia 2004 r. o sygnaturze USI/443-179/04. Naczelnik Urzędu Skarbowego wyjaśnił: „Zgodnie z wyjaśnieniami Ministerstwa Finansów - Departament podatków Pośrednich nie należy kwestionować rozliczenia transakcji jako wewnątrzwspólnotowej dostawy, jeżeli podatnik przed jej dokonaniem złożył formularz VAT-R/UE, w którym zaznaczył, że będzie dokonywał wewnątrzwspólnotowej dostawy i przez złożeniem deklaracji został zarejestrowany jako podatnik VAT UE. (…) Należy stwierdzić, iż obowiązku wynikającego z art. 97 ust. 1 dopełnił podatnik w momencie złożenia zgłoszenia VAT-R z załącznikiem VAR R/UE.”

Mając powyższe na uwadze oraz kierując się racjonalnością należy stwierdzić, że brak potwierdzenia wydanego przez naczelnika urzędu skarbowego na druku VAT-5 UE o potwierdzeniu zarejestrowania podatnika jako podatnika VAT UE, nie powinno ograniczać prawa do zastosowania stawki 0% w wewnątrzwspólnotowej dostawie. Podatnik swój obowiązek zgłoszeniowy zrealizował w terminie i zgodnie z przepisami ustawy: przed dniem dokonania pierwszej wewnątrzwspólnotowej dostawy. Potwierdzenie tego faktu należy do naczelnika urzędu skarbowego, często otrzymanie potwierdzenia przeciąga się w czasie, tak jak to miało miejsce w przypadku spółki. Niezasadne było by ograniczenie do skorzystania z prawa do zastosowania preferencyjnej stawki 0%, do momentu otrzymania potwierdzenia.

Moim zdaniem, w przedstawionej sprawie podatnik powinien, wystawiając fakturę dokumentującą wewnątrzwspólnotowa dostawę, podać swój NIP bez przedrostka PL. Artykuł 97 ust. 1 wyraźnie bowiem stanowi, że podmioty, zarejestrowane (czyli te które złożyły stosowne zgłoszenie) jako podatnicy VAT UE, które uzyskały potwierdzenie o zarejestrowaniu, są obowiązane do posługiwania się numerem identyfikacji podatkowej poprzedzonym kodem PL. Innymi słowy, można przyjąć, że podatnicy, którzy nie otrzymali potwierdzenia, powinni posługiwać się swoim NIP-em, a dodatkowo powinny umieć udokumentować, że niezbędne dokumenty w zakresie rejestracji podatnika jako VAT UE zostały już złożone. Ażeby bezwzględnie zostały spełnione wymogi wynikające z art. 42 ust. 1 pkt 1 ustawy, tj. by na fakturze stwierdzającej wewnątrzwspólnotową dostawę był podatny NIP UE dostawcy towarów, wydaje się, że wystawca faktury może w tym zakresie wystawić fakturę korygującą, w której wprowadzi nadany mu numer NIP UE. Generalnie korygowanie danych związanych z NIP-em powinno odbywać się za pomocą noty korygującej wystawianej przez odbiorcę towaru, niemniej brak jest jakichkolwiek ograniczeń by dane, które można korygować notą można też było skorygować za pomocą faktury korygującej.