Częściowa niezdolność pracownika do pracy

Pytanie:

"Jestem nauczycielem (15 lat w zawodzie) oraz od 4 lat pełnię funkcję doradcy metodycznego fizyki (zmniejszony wymiar godzin+dodatek służbowy). Jestem osobą niepełnosprawną z orzeczonym umiarkowanym stopniem niepełnosprawności (trwała częściowa obustronna utrata słuchu) oraz przyznana mi została renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy. Karta Nauczyciela nie mówi nic na temat nauczycieli z częściową niezdolnością do pracy. Wszystkie obowiązki służbowe wypełniam tak jak osoba w pełni sprawna, nie mam w pracy żadnych przywilejów. Czy przysługują mi jakieś prawa z tytułu częściowej niezdolności do pracy? Czy niedosłuch jest podstawą do ubiegania się w przyszłości o chorobę zawodową? Jestem osobą twórczą, współpracuję z instytucjami wspomagającymi oświatę (wydawnictwa; Centrum Edukacji Nauczycieli-pełnię od czterech lat funkcję doradcy metodycznego fizyki; Okręgowa Komisja Egzaminacyjna, Podlaskie Kuratorium Oświaty) i wykonuję od czasu do czasu prace na podstawie umowy o dzieło, za które otrzymuję wynagrodzenie. Co roku w związku z tym mam zmniejszaną rentę. Czy, aby ta renta nie była zmniejszana, muszę zrezygnować z dodatkowych prac?"

Odpowiedź prawnika: Częściowa niezdolność pracownika do pracy

Uprawnienia osób niepełnosprawnych reguluje ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. (Dz.U. z 1997r., nr 123, poz.776 ze zm.), w szczególności zaś art. 11 – 20 niniejszej ustawy. Czas pracy osoby niepełnosprawnej zaliczonej do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności nie może przekraczać 7 godzin na dobę i 35 godzin tygodniowo. Osoba niepełnosprawna nie może być zatrudniona w porze nocnej i w godzinach nadliczbowych. Jest to jednak dopuszczalne, gdy na wniosek osoby zatrudnionej, lekarz przeprowadzający badania profilaktyczne pracowników lub w razie jego braku lekarz sprawujący opiekę nad tą osobą wyrazi na to zgodę. Osoba niepełnosprawna ma prawo do przerwy w pracy na gimnastykę usprawniającą lub wypoczynek. Czas przerwy wynosi 30 minut i jest wliczany do czasu pracy. Stosowanie niższych norm czasu pracy (o których mowa wyżej) nie powoduje obniżenia wysokości wynagrodzenia wypłacanego w stałej miesięcznej wysokości. Osobie zaliczonej do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności przysługuje dodatkowy urlop wypoczynkowy w wymiarze 10 dni roboczych w roku kalendarzowym. Prawo do pierwszego urlopu dodatkowego osoba ta nabywa po przepracowaniu jednego roku po dniu zaliczenia jej do jednego z tych stopni niepełnosprawności. Urlop ten nie przysługuje jednak osobie uprawnionej do urlopu wypoczynkowego w wymiarze przekraczającym 26 dni roboczych lub (co do zasady) do urlopu dodatkowego na podstawie odrębnych przepisów. Osoba o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności ma prawo do zwolnienia od pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia: 1) w wymiarze do 21 dni roboczych w celu uczestniczenia w turnusie rehabilitacyjnym, nie częściej niż raz w roku, 2) w celu wykonania badań specjalistycznych, zabiegów leczniczych lub usprawniających, a także w celu uzyskania zaopatrzenia ortopedycznego lub jego naprawy, jeżeli czynności te nie mogą być wykonane poza godzinami pracy. Na podstawie art. 237 Kodeksu Pracy wydane zostało rozporządzenie w sprawie wykazu chorób zawodowych, szczegółowych zasad postępowania w sprawach zgłaszania podejrzenia, rozpoznawania i stwierdzania chorób zawodowych oraz podmiotów właściwych w tych sprawach (Dz.U. 2002r., nr 132, poz. 1115), które w § 2 stanowi, że przy zgłaszaniu podejrzenia, rozpoznawaniu i stwierdzaniu chorób zawodowych uwzględnia się choroby ujęte w wykazie chorób zawodowych, jeżeli w wyniku oceny warunków pracy można stwierdzić bezspornie lub z wysokim prawdopodobieństwem, że choroba została spowodowana działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy albo w związku ze sposobem wykonywania pracy.

W wykazie chorób zawodowych znajduje się m.in. obustronny trwały ubytek słuchu. Jeśli powyższe przesłanki zostaną spełnione osobie, u której stwierdzono trwały ubytek słuchu przysługują świadczenia określone w ustawie o świadczeniach z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych. (Dz.U. z 1983r., nr 30, poz.144 ze zm.). Problematykę ustalania wysokości świadczeń z tytułu renty reguluje ustawa o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 1998r., nr 162, poz. 1118 ze zm.), w szczególności zaś art. 103 – 106 (zawieszanie lub zmniejszanie świadczeń) oraz art. 107 – 114 (zmiany w prawie do świadczeń i ich wysokości). Wysokość renty uzależniona jest zwłaszcza od wysokości uzyskiwanego przychodu z tytułu działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego. Przychód ten może wpłynąć na obniżenie, a nawet zawieszenie prawa do świadczeń z tego tytułu. Za działalność podlegającą obowiązkowi ubezpieczenia społecznego uważa się w szczególności zatrudnienie lub inną pracę zarobkową (w tym świadczenie usług na podstawie umowy o dzieło). Za przychód (o którym mowa powyżej) uważa się również kwoty pobranych zasiłków: chorobowego i opiekuńczego oraz wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, wypłacanego na podstawie przepisów Kodeksu pracy, i kwoty świadczenia rehabilitacyjnego i wyrównawczego, zasiłku wyrównawczego i dodatku wyrównawczego. Prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy ulega zawieszeniu w razie osiągania przychodu w kwocie wyższej niż 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy, ostatnio ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego (informacje te są dostępne m.in. w oddziałach ZUS). Mechanizm ustalania sposobu zmniejszania wysokości renty jest bardziej skomplikowany. W razie osiągania przychodu w kwocie przekraczającej 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy, ostatnio ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, nie wyżej jednak niż 130% tej kwoty, świadczenie ulega zmniejszeniu o kwotę przekroczenia, nie większą jednak niż kwota maksymalnego zmniejszenia obowiązująca w dniu 31 grudnia 1998 r. w wysokości 18% kwoty bazowej, obowiązującej przy ostatniej waloryzacji w 1998 r., dla renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy (informacje te są dostępne m.in. w oddziałach ZUS). Prawo do świadczeń uzależnionych od niezdolności do pracy oraz wysokość tych świadczeń ulega zmianie (tj. zostaje podwyższone lub obniżone), jeżeli w wyniku badania lekarskiego, przeprowadzonego na wniosek lub z urzędu, ustalono zmianę stopnia niezdolności do pracy, brak tej niezdolności lub jej ponowne powstanie.


Michał Włodarczyk

Radca prawny

Zajmuje się sprawami osób fizycznych jak również przedsiębiorców. Posiada rozległe doświadczenie w poradnictwie w sprawach życiowych osób fizycznych jak również profesjonalnych problemów prawnych przedsiębiorców. Bazując na swoim doświadczeniu skutecznie doradza w sprawach osób fizycznych jak i przedsiębiorców zawsze dbając o praktyczną stronę problemów prawnych z jakimi zwracają się do niego jego klienci.

Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne

Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?


Masz inne pytanie do prawnika?

 

Komentarze

  • ipollo 2014-03-05 00:01:25

    jak czytajac te odp. rozumiem ze osoba z umiarkowanym stopnie np. ma dodatkowo 10 dni urlopu i 26 dni dodatkowo to ma 36 dni razem a czytajac zrozumialem ze nie mozna łaczyc czyli przekraczac 26 dni czy tak....

  • leszek 2013-09-20 19:14:45

    Jestem po wypadku komunikacyjnym 10 lmam problem zporuszaniem poniewaz mam wstawione w noge pszeszczepy alergiczne tak to fachowo nazywajom musze uwazac na wszystkie nieruwnosci Jestem osobom akywnom mam prace siedzoncom muj stan zdrowia zaczyna sie pogarszac zaczyna wysiadac mi biodro ikrengoslup czy pszysluguje mi renta


Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika