Pytanie klienta:
Odpowiedź prawnika:
Najkorzystniejszą formą przeniesienia własności lokalu mieszkalnego z matki na córkę i zięcia jest darowizna połączona ze skorzystaniem z ulgi w zapłacie podatku od spadków i darowizn, przewidzianej w art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn.
Zgodnie z art. 16 ust. 1 ustawy w przypadku nabycia budynku mieszkalnego lub jego części, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego oraz wynikających z przydziału spółdzielni mieszkaniowych: prawa do domu jednorodzinnego lub prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym w drodze spadku lub darowizny przez osoby zaliczane do I grupy podatkowej (matka, córka i zięć są zaliczani do I grupy podatkowej) - nie wlicza się do podstawy opodatkowania ich wartości do łącznej wysokości nieprzekraczającej 110 m2 powierzchni użytkowej budynku lub lokalu.
Zatem darowanie mieszkania nieprzekraczającego 110 m2 przez matkę na rzecz córki i zięcia nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn (ani żadnym innym podatkiem). Jednak zgodnie z art. 16 ust. 2 ustawy z ulgi mogą skorzystać osoby, które łącznie spełniają następujące warunki:
-
są obywatelami polskimi lub mają miejsce stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
-
nie są właścicielami innego budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość bądź będąc nimi przeniosą własność budynku lub lokalu na rzecz zstępnych, Skarbu Państwa lub gminy;
-
nie dysponują spółdzielczym lokatorskim prawem do lokalu lub nie są właścicielami spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego oraz wynikających z przydziału spółdzielni mieszkaniowych: prawa do domu jednorodzinnego lub prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym, a w razie dysponowania tymi prawami przekażą je zstępnym lub przekażą do dyspozycji spółdzielni, w terminie 3 miesięcy od dnia złożenia zeznania podatkowego;
-
nie są najemcami lokalu lub budynku lub będąc nimi rozwiążą umowę najmu;
-
będą zamieszkiwać w nabytym lokalu lub budynku przez 5 lat od dnia złożenia zeznania podatkowego - jeżeli w chwili złożenia zeznania nabywca mieszka w nabytym lokalu lub budynku.
Nie uniknie się natomiast konieczności zapłacenia wynagrodzenia notariusza, gdyż umowa darowizny mieszkania musi być sporządzona w formie aktu notarialnego (dokładną kwotę wynagrodzenia określi notariusz w ramach tzw. taksy notarialnej) oraz opłaty sądowej od wpisu prawa własności w księdze wieczystej. Ze względu jednak na zmianę przepisów o kosztach sądowych, która przewiduje znaczną obniżkę kosztów wpisu prawa własności (będzie ona wynosiła 200 zł, zamiast obecnej części wartości nieruchomości), z dokonaniem darowizny należy się wstrzymać do marca 2006 r.