Darowanie mieszkania synowi

Odpowiedź prawnika: Darowanie mieszkania synowi

Zgodnie z treścią art. 27a ust. 13 ustawy o podatku dochodowego od osób fizycznych, który przewidywał przypadki utraty tzw. „dużej” ulgi budowlanej, darowizna mieszkania (bez znaczenia na czyją rzecz) nie skutkuje utratą prawa do dokonanych odliczeń z tytułu zakupu tego lokalu. Dlatego też w sytuacji dokonania przez podatnika darowizny na rzecz syna nie wystąpi obowiązek wykazania i doliczenia kwot uprzednio odliczonych z tytułu nabycia prawa do tego lokalu (tak: Informacja Drugiego Urzędu Skarbowego w Białymstoku z dnia 15 listopada 2004 r., II US pb IB / 415-219 / 04 / KSz). Oczywiście darowizny mieszkania można dokonać wraz z prawem do miejsca postojowego.

Najkorzystniejszą formą przeniesienia własności lokalu mieszkalnego na syna jest darowizna połączona ze skorzystaniem z ulgi w zapłacie podatku od spadków i darowizn, przewidzianej w art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Zgodnie z art. 16 ust. 1 ustawy w przypadku nabycia budynku mieszkalnego lub jego części, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego oraz wynikających z przydziału spółdzielni mieszkaniowych: prawa do domu jednorodzinnego lub prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym w drodze spadku lub darowizny przez osoby zaliczane do I grupy podatkowej (rodzic i syn są zaliczani do I grupy podatkowej) - nie wlicza się do podstawy opodatkowania ich wartości do łącznej wysokości nieprzekraczającej 110 m2 powierzchni użytkowej budynku lub lokalu.

Zatem darowanie mieszkania nieprzekraczającego 110 m² przez rodzica na rzecz syna nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn (ani żadnym innym podatkiem). Jednak zgodnie z art. 16 ust. 2 ustawy z ulgi mogą skorzystać osoby (np. syn), które łącznie spełniają następujące warunki:

1. są obywatelami polskimi lub mają miejsce stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

2. nie są właścicielami innego budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość bądź będąc nimi przeniosą własność budynku lub lokalu na rzecz zstępnych, Skarbu Państwa lub gminy; 

3. nie dysponują spółdzielczym lokatorskim prawem do lokalu lub nie są właścicielami spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego oraz wynikających z przydziału spółdzielni mieszkaniowych: prawa do domu jednorodzinnego lub prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym, a w razie dysponowania tymi prawami przekażą je zstępnym lub przekażą do dyspozycji spółdzielni, w terminie 3 miesięcy od dnia złożenia zeznania podatkowego;

4. nie są najemcami lokalu lub budynku lub będąc nimi rozwiążą umowę najmu;

5. będą zamieszkiwać w nabytym lokalu lub budynku przez 5 lat od dnia złożenia zeznania podatkowego - jeżeli w chwili złożenia zeznania nabywca mieszka w nabytym lokalu lub budynku.

Nie uniknie się natomiast konieczności zapłacenia wynagrodzenia notariusza, gdyż umowa darowizny mieszkania musi być sporządzona w formie aktu notarialnego (dokładną kwotę wynagrodzenia określi notariusz w ramach tzw. taksy notarialnej) oraz opłaty sądowej od wpisu prawa własności w księdze wieczystej. Ze względu jednak na zmianę przepisów o kosztach sądowych, która przewiduje znaczną obniżkę kosztów wpisów, z dokonaniem darowizny należy się wstrzymać do marca 2006 r.