Dział spadku i darowizna

29.4.2008

Pytanie:

"Wnoszę wniosek do Sądu o dział spadku po moim ojcu zmarłym 1987 roku. Otwarcie spadku nastąpiło sądownie i każdy z rodzeństwa ma prawomocne orzeczenie o nabyciu spadku, gdzie jest wyszczególnione, w jakich częściach ułamkowych otrzymujemy spadek . Jest to niezabudowany niczym grunt. Każdy spadek przyjął. 3 lata temu gmina odkupiła od nas - współwłaścicieli część gruntu i z jednej dużej działki wydzielono 2 mniejsze działki, do których jest 6 współwłaścicieli (rodzeństwo i macocha). Gmina nie zezwoliła na podzielenie tych dwóch działek inaczej na tylko na kolejne 2 działki, w wyniku czego prawo do tych działek mogłyby mieć tylko 4 osoby, a jest nas 6. W związku z powyzszym jeden brat zgodził sie darować swój udział drugiemu bratu, a ja - macosze. W ten sposób zostanie 4 właścicieli, tak jak sobie gmina życzy. Do wniosku dołączam : wypis z rejestru gruntów, proponowany podział sporządzony przez geodetę i zatwierdzony przez wydz. geodezji, wyciąg z księgi wieczystej. Na wniosku muszę podać również szacunkową wartość gruntu. Zorientowałam się na chwilę obecną, jaką wartość mają te dwie działki. Ze źródeł w Internecie wiem , ze sąd będzie przyznawał spłaty i dopłaty dla tych, którzy nie otrzymają żadnej działki, czyli bratu i mnie. Ani brat, ani ja nie chcemy żadnych pieniędzy od pozostałych , bo i tak gruntu w ogóle nie uprawiamy. Brat chce darować działkę drugiemu bratu za okazałą w trudnych czasach pomoc, a ja macosze za wychowanie i dlatego, że to ona uprawiała ziemię i nie leżała ugorem. Czy w takim wypadku we wniosku mogę wpisać, że podział ma nastąpić bez spłat i dopłat? "

Odpowiedź prawnika: Dział spadku i darowizna

Zasadniczo podział majątku spadkowego może odbyć się zarówno na mocy orzeczenia sądowego, wydanego po przeprowadzeniu postępowania o podział majątku, jak i na mocy umowy między spadkobiercami. W Państwa przypadku, wobec tego, iż wszyscy spadkobiercy godzą się na przedstawiony plan podziału majątku spadkowego, możliwe jest dokonanie tej czynności właśnie na drodze umowy. Wobec tego, iż jedynym majątkiem spadkowym jest nieruchomość, umowa powinna zostać zawarta w formie aktu notarialnego pod rygorem nieważności. W umowie mogą Państwo postanowić o podziale majątku i przyznaniu nieruchomości tylko kilku spadkobiercom bez obowiązku dopłat.

Podobnie będzie w przypadku gdy zostanie przeprowadzenie postępowanie o podział majątku spadkowego. W zgodnym wniosku podziału majątku spadkowego mogą Państwo wskazać na sposób działu spadku, wyłączając jednocześnie obowiązek dokonania spłat na rzecz tych spadkobierców, którzy nie otrzymali części majątku spadkowego. Zgodny podział majątku wskazany we wniosku składanym w sądzie spadku, umożliwia ograniczenie wysokości kosztów działu spadku. Jak wskazuje przepis art. 51 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, opłatę stałą w kwocie 500 złotych pobiera się od wniosku o dział spadku, a jeżeli zawiera on zgodny projekt działu spadku, pobiera się opłatę stałą w kwocie 300 złotych. Opłatę stałą w kwocie 1 000 złotych pobiera się od wniosku o dział spadku połączony ze zniesieniem współwłasności, a jeżeli zawiera on zgodny projekt działu spadku i zniesienia współwłasności, pobiera się opłatę stałą w kwocie 600 złotych.

Zdgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn, podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem nieodpłatnego zniesienia współwłasności. Oznacza to, iż od nadwyżki wartości przyznanej dotychczasowemu współwłaścicielowi nieruchomości ponad jego udział we współwłasności winien on zapłacić podatek od spadków i darowizn. Nie będzie jednak musiał płacić tego podatku, jeśli skorzysta ze zwolnienia od podatku określonego w art. 4a ustawy - zob.: Zwolnienia z podatku od spadków i darowizn

Jeśli zaś ma miejsce odpłatne zniesienie współwłasności - to od spłat i dopłat trzeba zapłacić podatek od czynności cywilnoprawnych.

Prosimy także o zapoznanie się z następującymi materiałami:

Sądowy dział spadku,
Umowny dział spadku,
Postępowanie w sprawie o dział spadku,
Opodatkowanie działu spadku i zniesienia współwłasności,
Wniosek o dział spadku,
Umowa o dział spadku
Zniesienie współwłasności nieruchomości
Opodatkowanie działu spadku i zniesienia współwłasności
Wniosek o zniesienie współwłasności

Grzegorz Pawelec

Adwokat

Wpisany na listę adwokatów Krakowskiej Izby Adwokackiej.

Przez wiele lat szef redakcji serwisu e-prawnik.pl, aktualnie prowadzi własną Kancelarię Adwokacką w Krakowie, w ramach której świadczy pomoc prawną na rzecz przedsiębiorców.

Specjalizuje się w szeroko pojętej cywilistyce oraz prawie nowych technologii (e-commerce, prawo internetu). Reprezentuje także klientów indywidualnych w sprawach ubezpieczeniowych i karnych.

Autor licznych artykułów o tematyce prawniczej, publikowanych nie tylko na stronach serwisu e-prawnik.pl

Odpowiedź prawnika: Dział spadku i darowizna

Komentarze