Egzekucja z unijnych dopłat dla rolników

Odpowiedź prawnika: Egzekucja z unijnych dopłat dla rolników

Zgodnie z art. 11c ustawy o utworzeniu Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, należności ustalane w drodze decyzji administracyjnej lub wierzytelności wynikające z umów cywilnoprawnych z tytułów płatności określonych w odrębnych przepisach, realizowanych przez Agencję ze środków pochodzących z funduszy Unii Europejskiej oraz środków krajowych przeznaczonych na ich współfinansowanie, nie podlegają zajęciu na podstawie przepisów ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji

Przepis ten, zakładając, w założeniu, że ustawodawcy chodziło o ochronę otrzymywanych przez rolników dotacji przed egzekucją,  byłby nieudolnie sformułowany, mówi on bowiem nie o wyłączeniu kwot uzyskanych z dotacji od egzekucji (tak jak przepisy kpc dotyczące, np. sum przyznanych przez Skarb Państwa na specjalne cele, które nie podlegają egzekucji), lecz jedynie o zakazie zajmowania wierzytelności z tytułu dopłat. W tym miejscu należy jednak podnieść, że zgodnie z informacjami płynącymi z  Ministerstwa Sprawiedliwości, wprowadzenie art. 11c nie miało uniemożliwiać komornikowi zajęcie pieniędzy, znajdujących się na rachunku bankowym rolnika, pochodzących z dopłat, lecz zapewnić, zgodnie z założeniami rozporządzenia unijnego, przekazanie przez Agencję środków pochodzących z dopłat na rachunek rolnika.

Zakaz zajęcia wierzytelności oznacza, że komornik nie może się domagać, by dana wierzytelność wpłynęła bezpośrednio do niego. Jednakże, z chwilą wpływu pieniędzy z dotacji na rachunek bankowy rolnika, przestaje on mieć wierzytelność dotyczącą dopłaty, a zaczyna mieć wierzytelność w stosunku do banku o wypłatę kwot zgromadzonych na tym rachunku. Wypłacie takiej stoi jednak na przeszkodzie zakaz wypłat wynikający z komorniczego zajęcia środków zgromadzonych na rachunku bankowym dłużnika. Na wypłatę taką nie pozwalają również przepisy dotyczące egzekucji z rachunków bankowych, które w art. 890 § 2 kpc wskazują jakich kwot nie dotyczy zakaz wypłat z zajętego rachunku bankowego. Wśród kwot, których nie dotyczy zajęcie rachunku bankowego nie ma kwot otrzymanych w ramach dotacji. W literaturze przedmiotu wskazuje się, że przepisy dotyczące wyłączenia czy ograniczeń egzekucji należy traktować jako wyjątek od zasady, a przepisów ograniczających czy tez wyłączających egzekucje nie należy traktować rozszerzająco. W związku z powyższym omawiany na wstępie przepis nie chroni rolnika przez egzekucją z rachunku bankowego, na który wpłynęła już kwota uzyskana z dopłaty.