Emerytura dla nauczyciela prowadzącego działalność

Odpowiedź prawnika: Emerytura dla nauczyciela prowadzącego działalność

Zgodnie z art. 88 karty nauczyciela, nauczyciele mający trzydziestoletni okres zatrudnienia (a nie 21 letni), w tym 20 lat wykonywania pracy w szczególnym charakterze, zaś nauczyciele szkół, placówek, zakładów specjalnych oraz zakładów poprawczych i schronisk dla nieletnich - dwudziestopięcioletni okres zatrudnienia, w tym 20 lat wykonywania pracy w szczególnym charakterze w szkolnictwie specjalnym, mogą - po rozwiązaniu na swój wniosek stosunku pracy - przejść na emeryturę. Przy ustalaniu 30-letniego okresu zatrudnienia do uzyskania przez nauczyciela emerytury uwzględnia się jedynie okresy faktycznego zatrudnienia, tj. świadczenia pracy w ramach stosunku pracy. Przepis art. 88 ust. 1 Karty Nauczyciela nie przewiduje możliwości zaliczenia nauczycielowi do 30-letniego okresu zatrudnienia okresów równorzędnych lub zaliczalnych. Oznacza to, że nie uwzględnia się lat studiów, pracy w gospodarstwie rolnym rodziców i działalności twórczej, gdyż są to okresy zaliczalne, które nie mogą zastąpić właściwego okresu zatrudnienia.

Nauczyciele spełniający warunki określone wyżej mogą przejść na emeryturę również w wypadku rozwiązania stosunku pracy lub wygaśnięcia stosunku pracy w razie:

• całkowitej likwidacji szkoły rozwiązuje z nauczycielem stosunek pracy;

• częściowej likwidacji szkoły albo w razie zmian organizacyjnych powodujących zmniejszenie liczby oddziałów w szkole lub zmian planu nauczania uniemożliwiających dalsze zatrudnianie nauczyciela w pełnym wymiarze zajęć rozwiązuje z nim stosunek pracy lub, na wniosek nauczyciela, przenosi go w stan nieczynny,

• złożenia pisemnego wniosku o przeniesienie w stan nieczynny.

Rozwiązanie stosunku pracy nie jest warunkiem, od którego uzależnione jest nabycie przez nauczyciela prawa do emerytury na podstawie art. 88 ust. 1 Karty Nauczyciela, lecz jedynie warunkiem skorzystania z prawa do tego świadczenia.

Zgodnie z art. 100 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, prawo do świadczeń powstaje w dniu spełnienia wszystkich warunków, od których uzależnione jest to prawo. Nabycie prawa do emerytury następuje z chwilą spełnienia ostatniego z wymaganych warunków. Przepisy art. 24 ust. 1 i art. 27 ust. 1 określają wiek emerytalny wynoszący dla kobiet 60 lat. Jednakże osiągnięcie tego wieku nie zawsze jest warunkiem koniecznym do nabycia prawa do emerytury. Wiele przepisów określa warunki wystarczające do nabycia prawa do emerytury osób, które nie osiągnęły tego wieku (na przykład art. 29 i 32 ustawy). Do takich przepisów należy również art. 88 ust. 1 Karty Nauczyciela, który stanowi, że nauczyciele mający trzydziestoletni okres zatrudnienia, w tym 20 lat wykonywania pracy w szczególnym charakterze, mogą przejść na emeryturę po rozwiązaniu na swój wniosek stosunku pracy. Na podstawie tego przepisu, nauczyciel nabywa prawo do emerytury w dniu, w którym osiągnął trzydziestoletni okres zatrudnienia i dwudziestoletni okres pracy w szczególnym charakterze. Natomiast rozwiązanie stosunku pracy nie jest warunkiem, od którego uzależnione jest nabycie prawa do emerytury, lecz jest warunkiem skorzystania z prawa do tego świadczenia.

Natomiast w razie osiągania dochodów z tytułu działalności gospodarczej prawo do emerytury ulega zawieszeniu lub świadczenia te ulegają zmniejszeniu, w razie osiągania przychodu z tytułu działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego.