Emerytura z Polski i Niemiec - Gdzie składać wnioski i jak łączyć okresy pracy

Pytanie klienta:

""Po 10 latach przepracowanych w Polsce wyemigrowałem do Niemiec, gdzie przepracowałem legalnie 20 lat. W przyszłym roku chciałbym powrócić do Polski. W jakim kraju muszę się starać o emeryturę i kiedy mi ona przysługuje? Dodam przy tym, że posiadam obywatelstwo polskie i niemieckie.""

Odpowiedź prawnika:


Gdzie można starać się o emeryturę

Jako obywatel państwa członkowskiego Unii Europejskiej, który przepracował ponad rok w innym państwie członkowskim, może Pan starać się o emeryturę w każdym z krajów, w których był Pan ubezpieczony. Instytucja każdego z tych państw ma obowiązek rozpatrzyć wniosek o przyznanie świadczenia emerytalnego.

Emerytura w Polsce (ZUS)

Warunki przyznawania określają polskie przepisy. ZUS doliczy okresy pracy z Niemiec, jeśli polski staż będzie niewystarczający. Wiek emerytalny: 60 lat (kobiety), 65 lat (mężczyźni).

Emerytura w Niemczech

Warunki określają niemieckie przepisy. Minimalny okres składkowy to 5 lat. Wiek emerytalny w 2025: 66 lat i 2 miesiące, docelowo 67 lat od 2029 roku.

Aktualne warunki emerytalne w 2025 roku

Polska

Dla osób urodzonych po 31 grudnia 1948 r. warunkiem uzyskania emerytury jest:

  • Wiek emerytalny: 60 lat dla kobiet, 65 lat dla mężczyzn
  • Minimalna podstawa obliczenia emerytury wynikająca ze zgromadzonych składek
  • Możliwość łączenia okresów pracy z innych krajów UE

Niemcy

System niemiecki wymaga:

  • Wiek emerytalny w 2025: 66 lat i 2 miesiące
  • Minimalny okres składkowy: 5 lat (60 miesięcy)
  • Możliwość wcześniejszej emerytury z obniżeniem o 0,3% za każdy miesiąc
  • System punktów emerytalnych oparty na wysokości zarobków

Ważna informacja prawna

Moment przeprowadzki do Niemiec ma kluczowe znaczenie prawne. Osoby, które przeprowadziły się do Niemiec po 1 stycznia 1991 roku, podlegają prawu emerytalnemu Unii Europejskiej, co oznacza inne zasady niż dla osób, które zamieszkały tam wcześniej.

Procedura składania wniosków

1
Wybór miejsca złożenia wniosku Wniosek można złożyć w kraju zamieszkania lub w dowolnym kraju, w którym był Pan ubezpieczony. Najwygodniej jest składać w miejscu aktualnego zamieszkania.
2
Kontakt z właściwą instytucją W Polsce: ZUS, Oddział w Opolu, Wydział Realizacji Umów Międzynarodowych. W Niemczech: Deutsche Rentenversicherung.
3
Automatyczne przesłanie wniosku Instytucja, do której złożył Pan wniosek, automatycznie przekaże go do wszystkich krajów, gdzie był Pan ubezpieczony.
4
Obliczenie wysokości świadczeń Każdy kraj obliczy wysokość emerytury według swoich przepisów i wypłaci ją za okresy pracy na swoim terytorium.

Rodzaje emerytur do wyboru

ZUS ustali, który wariant emerytury jest bardziej korzystny:

Emerytura krajowa (pełna)

Obliczona wyłącznie z polskich okresów ubezpieczenia, bez uwzględniania okresów niemieckich.

Emerytura z koordynacją

Obliczona z uwzględnieniem łączonych okresów ubezpieczenia z Polski i Niemiec, ale wypłacana proporcjonalnie.

Praktyczne wskazówki na 2025 rok

Zalecenia praktyczne

  • Zbierz wszystkie dokumenty potwierdzające okresy pracy w obu krajach
  • Sprawdź stan swojego konta w ZUS przez Platformę Usług Elektronicznych
  • Skontaktuj się z Deutsche Rentenversicherung w celu weryfikacji niemieckich okresów składkowych
  • Złóż wniosek z wyprzedzeniem - procedura może trwać kilka miesięcy
  • Pamiętaj, że możesz otrzymywać emerytury z obu krajów jednocześnie

Wypłata świadczeń po powrocie do Polski

Po powrocie do Polski będzie Pan mógł otrzymywać:

  • Polską emeryturę - naliczoną za 10 lat pracy w Polsce
  • Niemiecką emeryturę - naliczoną za 20 lat pracy w Niemczech
  • Świadczenia będą wypłacane bezpośrednio do Polski

Uwaga podatkowa

Pamiętaj o obowiązkach podatkowych - emerytury zagraniczne mogą podlegać opodatkowaniu w kraju zamieszkania. Wskazane jest skonsultowanie się z doradcą podatkowym.

Kontakt z instytucjami

Polska:
ZUS Oddział w Opolu
Wydział Realizacji Umów Międzynarodowych
ul. Wrocławska 24, 45-701 Opole
Tel: (22) 560 16 00


Michał Włodarczyk - Radca Prawny

Zajmuje się sprawami osób fizycznych jak również przedsiębiorców. Posiada rozległe doświadczenie w poradnictwie w sprawach życiowych osób fizycznych jak również profesjonalnych problemów prawnych przedsiębiorców. Bazując na swoim doświadczeniu skutecznie doradza w sprawach osób fizycznych jak i przedsiębiorców zawsze dbając o praktyczną stronę problemów prawnych z jakimi zwracają się do niego jego klienci.