Jak będzie wyglądał podział majątku po rozwodzie?

Pytanie:

Jak będzie wyglądał podział mieszkania po rozwodzie, które zostało zakupione za moje pieniądze pochodzące ze sprzedaży innego mieszkania które odziedziczyłem?

ODPOWIEDŹ PRAWNIKA

Niniejsza opinia prawna zawiera analizę sytuacji oraz odpowiedzi na zadane pytania w oparciu o przepisy ustawy z dnia 25 lutego 1964 roku Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. 1964 r. nr 9 poz. 59 ze zm., dalej k.r.o.), ustawy z dnia 17 listopada 1964 roku Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. 1964 r. nr 43 poz. 296, dalej k.p.c.), poglądy doktryny oraz aktualne orzecznictwo sądów polskich.

W przedmiotowej sprawie należy ustalić czy przedmiotowe mieszkanie weszło w skład majątku wspólnego czy też osobistego. Zasadniczo zgodnie z art. 31 § 1 k.r.o.:

§ 1. Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

W związku z powyższym, co do zasady wszystkie składniki majątkowe, które zostały nabyte w trakcie trwania małżeństwa wchodzą do majątku wspólnego. Jednakże niektóre składniki majątkowe pozostają w majątku osobistym małżonka, jeżeli zaliczają się do kategorii opisanej w art. 33 k.r.o. W Pana przypadku podaje Pan, że mieszkanie zostało zakupione ze środków ze sprzedaży działek, które odziedziczył Pan przed zawarciem małżeństw. Zgodnie z art. 33 pkt 1 i 2 k.r.o.:

Do majątku osobistego każdego z małżonków należą:

1) przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej;

2) przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił;

W Pan sytuacji decydujące jednak chwila nabycia nieruchomości – w trakcie trwania małżeństwa. Jedynie w razie uznania nabycia mieszkania na zasadzie surogacji za środki z dziedziczenia/majątek nabyty przed zawarciem małżeństwa, przedmiotowa nieruchomość wchodzi w skład majątku osobistego. Zgodnie z art. 33 pkt 10 k.r.o.:

Do majątku osobistego każdego z małżonków należą:

(...)

10) przedmioty majątkowe nabyte w zamian za składniki majątku osobistego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.

Surogacja polega na tym, że ze środków uzyskanych w zamian za przedmioty wchodzące pierwotnie w skład określonego majątku nabywane są inne przedmioty, które wchodzą niejako w ich miejsce. Te nowo nabyte przedmioty to surogaty tych pierwszych. Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 12 maja 2000 roku1 w odniesieniu do art. 33 k.r.o., surogacja to zastąpienie jednego składnika majątku osobistego innym składnikiem. Konieczne jest spełnienie dwóch przesłanek: po pierwsze, aby to samo zdarzenie spowodowało z jednej strony wyjście określonego przedmiotu z majątku osobistego, a zarazem powodowało nabycie innego przedmiotu majątkowego, a ponadto po drugie, ten nowy przedmiot musi być nabyty w sensie ekonomicznym kosztem majątku osobistego. Surogacja może następować wielokrotnie w odniesieniu do następujących po sobie, kolejnych surogatów. W konkluzji przedmiotowe mieszkanie wchodzi do majtku osobistego na zasadzie surogacji tylko w razie wyraźnego, funkcjonalnego i czasowego związku z między zbyciem nieruchomości nabytych przez Pana w drodze dziedziczenia a nabyciem tego mieszkania. Jeżeli przykładowo zbył Pan spadek dużo wcześniej niż nabył mieszkanie, nie będziemy mieli do czynieni z surogacji mieszkanie wejdzie w skład majątku osobistego. Podobnie jeżeli Pana małżonka dołożyła do zakupu mieszkanie własne lub wspólne środki jak również Pn częściowo sfinansował zakup z majątku wspólnego, mieszkanie wejdzie do majątku wspólnego.

Zgodnie z przepisami k.p.c. to sąd ustala skład majtku do podziału a więc będzie badał w toku sprawy o podział majątku czy przedmiotowe mieszkanie wchodzi w skład majątku wspólnego czy Pana majątku osobistego. Sąd będzie ustalał kryteria surogacji na zasadach podanych wyżej. Jeżeli ustali, że surogacja nie ma miejsce (bo np. środki na mieszkanie pochodziły również z majątku wspólnego), dokona podziału. W takim wypadku, ma Pan możliwość żądnia ustalenia, że udziały w majątku wspólnym nie wynoszą 50% na 50% na każdego z małżonków, tylko np. 70% na 30% na Pana korzyść z powodu większego przyczynienia się przez Pana do powstania majątku wspólnego (art. 43 § 2 k.r.o.). Tutaj może się Pan powołać na przeznaczenie na majątek wspólny całości środków ze sprzedaż swojego spadku. W przypadku jeżeli sąd ustali, że surogacja ma miejsce, mieszkanie wchodzi w skład majtku osobistego (Pana) i nie podlega podziałowi. Pana małżonka może jednak domagać się zwrotu nakładów jakie poniosła na mieszkanie z majątku osobistego lub wspólnego, np. na wyposażenie lub remonty (art. 45 k.ro.). Małżonka musi jednak udowodnić takie nakłady.

Potrzebujesz porady prawnej?

KOMENTARZE (0)

Nie dodano jeszcze żadnego komentarza. Bądź pierwszy!!

Dodaj komentarz

DODAJ KOMENTARZ

ZOBACZ TAKŻE:

11.11.2017

Czy już w sprawie o rozwód możliwy jest podział majątku dorobkowego przez małżonków?

Zasadniczo i najczęściej podział majątku dorobkowego dokonuje się po uzyskaniu przez małżonków rozwodu, gdzie zainteresowani mogą podzielić swoje dobra, czy to w drodze umowy, czy też (...)
24.1.2018

Rozwód i separacja a podział majątku wspólnego małżonków

Tylko w wyjątkowych sytuacjach sąd, orzekając rozwód, może dokonać podziału majątku, jeśli nie spowoduje to nadmiernej zwłoki w postępowaniu rozwodowym. Jeśli w skład majątku wspólnego (...)
15.10.2004

Sposoby podziału spółek przewidziane w kodeksie spółek handlowych

Biorąc pod uwagę postanowienia kodeksu spółek handlowych, można wyróżnić właściwie dwa sposoby dokonywania podziału spółek. Pierwszą z możliwości jest podział spółki przez rozdzielenie, (...)
7.4.2016

Podział majątku wspólnego w sprawie rozwodowej

W wielu przypadkach sprawa rozwodowa nie dotyczy tylko i wyłącznie samej instytucji małżeństwa. Mogą lub są rozpatrywane na niej także kwestie władzy rodzicielskiej, kontaktów z dziećmi, (...)
3.7.2007

Kiedy można dokonać częściowego, a kiedy uzupełniającego podziału majątku wspólnego?

Podział majątku może odbyć się w sądzie lub poza nim. Istnieje jeszcze jedna ważna różnica między oboma sposobami podziału. Otóż: sądowy podział majątku powinien obejmować cały majątek, (...)