Kara za niedopełnienie obowiązku statystycznego

Pytanie klienta:

""Od kilku lat otrzymujemy wezwania z Urzędu Statystycznego do wypełniania różnych formularzy. Kiedyś były to przesyłki listowe zwykłe, a ostatnio są to maile. Ponieważ formularze są dość obszerne i wymagają podania danych analitycznych, których nie posiadamy, oraz nie mamy osoby, która te dane by opracowała, uznaliśmy, że nie będziemy ich wypełniać. Poza tym jesteśmy niedużą firmą (poniżej 20 pracowników) i większość spraw z formularza nas nie dotyczy. Próbowaliśmy to wyjaśniać, pisaliśmy pisma o zaprzestanie przysyłania do nas tych formularzy z podaniem powyższej argumentacji. Wszystko bezskutecznie. Cały czas trafiają do naszej skrzynki (mailowej) listy z Urzędu Statystycznego z groźbą ukarania nas za nieodesłanie wypełnionego formularza. Nikogo nie interesuje też fakt, że chcąc wypełniać regularnie wszystkie przesyłane formularze musielibyśmy komuś to zlecić i za to zapłacić. Czy istnieje możliwość uchylenia się od obowiązku wypełnienia formularzy dla Urzędu Statystycznego i czy faktycznie może ktoś nas ukarać za ich niewypełnienie?""

Odpowiedź prawnika:

Z przedstawionego opisu nie wynika, o jakie konkretnie obowiązki nakładane przez urząd statystyczny chodzi. W związku z powyższym niniejsza odpowiedź będzie dotyczyła zasad ogólnych.

Zgodnie z art. 30 pkt 3 ustawy o statystyce publicznej, podmioty gospodarki narodowej są obowiązane do przekazania jednorazowo, przekazywania systematycznie lub okresowo, nieodpłatnie informacji i danych statystycznych dotyczących prowadzonej działalności i jej wyników w formach i terminach oraz według zasad metodologicznych określonych szczegółowo w programie badań statystycznych statystyki publicznej oraz w przepisach wydanych na podstawie art. 31 (obecnie jest to rozporządzeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 22 grudnia 2006 r. w sprawie określenia wzorów formularzy sprawozdawczych, objaśnień co do sposobu ich wypełniania oraz wzorów kwestionariuszy i ankiet statystycznych stosowanych w badaniach statystycznych ustalonych w programie badań statystycznych statystyki publicznej na rok 2007).

Zgodnie z art. 57 ustawy o statystyce publicznej, kto wbrew obowiązkowi odmawia wykonania obowiązku statystycznego albo udzielenia informacji w spisie powszechnym lub innym badaniu statystycznym, podlega grzywnie. Można jeszcze dodać, że zgodnie z art. 58 ustawy, kto wbrew obowiązkowi przekazuje dane statystyczne po upływie oznaczonego terminu, podlega karze grzywny, a zgodnie z art. 56 ustawy, kto wbrew obowiązkowi przekazuje dane statystyczne niezgodne ze stanem faktycznym, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.  W wypadku mniejszej wagi sprawca podlega grzywnie.  Wskazane powyżej czyny stanowią przestępstwa, za które kara jest nakładana przez sąd.

Wmierzając kare sąd bierze pod uwagę sąd uwzględnia w szczególności motywację i sposób zachowania się sprawcy, rodzaj i stopień naruszenia ciążących na sprawcy obowiązków, rodzaj i rozmiar ujemnych następstw przestępstwa, właściwości i warunki osobiste sprawcy, sposób życia przed popełnieniem przestępstwa i zachowanie się po jego popełnieniu, a zwłaszcza staranie o naprawienie szkody lub zadośćuczynienie w innej formie społecznemu poczuciu sprawiedliwości, a także zachowanie się pokrzywdzonego.