Pytanie klienta:
Odpowiedź prawnika:
Przytoczony w pytaniu artykuł 451 kodeksu cywilnego stanowi: "Dłużnik mający względem tego samego wierzyciela kilka długów tego samego rodzaju może przy spełnieniu świadczenia wskazać, który dług chce zaspokoić. Jednakże to, co przypada na poczet danego długu, wierzyciel może przede wszystkim zaliczyć na związane z tym długiem zaległe należności uboczne oraz na zalegające świadczenia główne. Jeżeli dłużnik nie wskazał, który z kilku długów chce zaspokoić, a przyjął pokwitowanie, w którym wierzyciel zaliczył otrzymane świadczenie na poczet jednego z tych długów, dłużnik nie może już żądać zaliczenia na poczet innego długu."
Wynika z powyższego zatem, iż artykuł 451 kodeksu cywilnego przyznaje dłużnikowi prawo wyboru, który dług chce zaspokoić. Oczywiście postanowienia dotyczące sposobu zarachowania długu może zawierać również umowa pomiędzy dłużnikiem a wierzycielem. Obie strony zawierające tego typu umowę są zobowiązane do jej przestrzegania. Jej zawarcie powoduje, że przepisy art. 451 k.c. nie mają zastosowania. Wierzyciel więc nie ma prawa do zarachowania długu według własnego uznania, powinien on przestrzegać zasad ustalonych w umowie. Jeżeli postanowiono w niej, że w pierwszej kolejności wpłaty zarachowywane będą na koszty administracyjne, to wierzyciel nie miał prawa zarachować ich na poczet innych długów (odsetek za zwłokę, odsetek od odsetek itd.).
Art. 354 § 2 k.c. nakłada na wierzyciela obowiązek współpracy z dłużnikiem przy wykonywaniu zobowiązania. Na podstawie tego przepisu dłużnik może żądać od wierzyciela przedstawienia takiego wyliczenia oraz innych danych związanych z wykonaniem zobowiązania. Jeżeli wierzyciel nie odpowiada na tego rodzaju pisma wysyłane przez dłużnika, działa on niezgodnie z przepisem art. 354 § 2 k.c. Przepis ten nie zawiera sankcji, a co za tym idzie wydaje się, iż jego praktyczne zastosowanie siłą rzeczy jest ograniczone.
Uchylanie się przez wierzyciela od niezbędnego współdziałania prowadzić może do zniesienia odpowiedzialności dłużnika z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania.