Pytanie klienta:
Odpowiedź prawnika:
Składanie fałszywych zeznań jest spenalizowane w kodeksie karnym (art. 233). Przepis ten stanowi, że kto, składając zeznanie mające służyć za dowód w postępowaniu sądowym (na przykład w postępowaniu cywilnym w sprawie rozwodu) zeznaje nieprawdę lub zataja prawdę, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. Jednakże jest kilka warunków odpowiedzialności karnej danej osoby za fałszywe zeznania. Warunkiem odpowiedzialności jest po pierwsze, aby przyjmujący zeznanie, działając w zakresie swoich uprawnień, uprzedził zeznającego o odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznanie lub odebrał od niego przyrzeczenie. Jeżeli strona była przesłuchiwana w trybie art. 304 Kodeksu postępowania cywilnego, to zgodnie z tym przepisem sąd przed przystąpieniem do przesłuchania powinien uprzedzić strony, że obowiązane są zeznawać prawdę i że stosownie do okoliczności mogą być przesłuchane ponownie po odebraniu od nich przyrzeczenia. Przed odebraniem przyrzeczenia sąd uprzedza stronę o odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywych zeznań. Jeżeli zatem odebrane zostało przyrzeczenie, to będzie można rozpatrywać odpowiedzialność karną strony składającej zeznania. Po drugie nie podlega karze za fałszywe zeznania taka osoba, która nie wiedząc o prawie odmowy zeznania lub odpowiedzi na pytania, składa fałszywe zeznanie z obawy przed odpowiedzialnością karną grożącą jemu samemu lub jego najbliższym. Jeżeli zeznający był uprzedzony o odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania (zeznawał po odebraniu przyrzeczenia) i nie złożył tych zeznań z obawy przed odpowiedzialnością karną grożącą jemu samemu lub jego najbliższym (nie wiedząc, że może odmówić zeznań), to będzie podlegał karze za fałszywe zeznania. Przestępstwo składania fałszywych zeznań jest przestępstwem ściganym z urzędu, a zatem osoba, która dowiedziała się o popełnionym przestępstwie ma społeczny obowiązek zawiadomić o tym organy ścigania. Zeznanie przed jednym sądem, że dana osoba żyje, a przed drugim, że już nie żyje może rodzić wątpliwość co do prawdziwości składanych zeznań. Nie można jednak wykluczyć sytuacji, że zeznania są prawdziwe - na przykład pomiędzy składaniem zaznań w obydwu sprawach dana osoba umarła.