Konstytutywne elementy stosunku pracy

Odpowiedź prawnika: Konstytutywne elementy stosunku pracy

Cechy stosunku pracy były doprecyzowane wielokrotnie w orzecznictwie Sądu Najwyższego. Najbardziej, naszym zdaniem, kompleksowy charakter ma orzeczenie z 2 grudnia 1975 r., o sygnaturze I PRN 42/75, zgodnie z którym: „zakwalifikowaniu umowy o świadczenie usług jako umowy o pracę nie stoją na przeszkodzie ani nazwa umowy określająca ją jako umowę cywilnoprawną, ani też postanowienia umowy, wskazujące na charakter stosunku cywilnoprawnego. O takim zakwalifikowaniu decyduje jedynie sposób wykonywania umowy, a w szczególności realizowanie przez strony - nawet wbrew postanowieniom zawartej umowy - tych cech, które charakteryzują umowę o pracę i odróżniają tę umowę od innych umów o świadczenie usług. Niezbędnym warunkiem dla zakwalifikowania umowy o świadczenie usług jako umowy o pracę jest ustalenie, że cechy istotne dla umowy o pracę mają charakter przeważający. Do tych cech należy przede wszystkim podporządkowanie pracownika, wymóg osobistego świadczenia pracy oraz obciążanie podmiotu zatrudniającego ryzykiem prowadzenia zakładu pracy."

Zatem zdaniem Sądu Najwyższego, jeśli sposób wykonywania umowy spełnia (w przeważającej mierze, czyli nie każda umowa, aby została uznana za umowę o pracę, musi posiadać wszystkie cechy wskazane przez orzecznictwo i literaturę prawniczą) cechy stosunku pracy, to jest to umowa o pracę, pomimo nadania jej innej nazwy, bądź też treści, która miała nadać jej charakter umowy cywilnoprawnej. Cechy stosunku pracy to:

- podporządkowanie pracownika

- osobiste wykonywanie świadczeń

- nie ponoszenia ryzyka przez wykonawcę umowy (podobnie P. Mostowik w praktycznych wyjaśnieniach do art. 22 kodeksu pracy)