Pytanie klienta:
Odpowiedź prawnika:
Zgodnie z art. 98 kodeksu postępowania cywilnego, do niezbędnych kosztów procesu prowadzonego przez stronę osobiście lub przez pełnomocnika, który nie jest adwokatem lub radcą prawnym, zalicza się poniesione przez nią koszty sądowe, koszty przejazdów do sądu strony lub jej pełnomocnika oraz równowartość zarobku utraconego wskutek stawiennictwa w sądzie. Suma kosztów przejazdów i równowartość utraconego zarobku nie może przekraczać wynagrodzenia jednego adwokata wykonującego zawód w siedzibie sądu. Z kolei do niezbędnych kosztów procesu strony reprezentowanej przez adwokata zalicza się wynagrodzenie, jednak nie wyższe niż stawki opłaty określone w szczególnych przepisach i wydatki jednego adwokata, koszty sądowe oraz koszty nakazanego przez sąd osobistego stawiennictwa strony.
Z kolei zgodnie z art. 109, roszczenie o zwrot kosztów wygasa, jeżeli strona najpóźniej przed zamknięciem rozprawy bezpośrednio poprzedzającej wydanie orzeczenia nie złoży sądowi spisu kosztów albo nie zgłosi wniosku o przyznanie kosztów według norm przepisanych. Z powyższego wynika, iż miarodajnym dla sądu jest sam spis kosztów, który powinien zawierać szczegółowe wyszczególnienie poszczególnych kosztów. W jednym ze swych orzeczeń Sąd Najwyższy stwierdził, iż strona żądająca od przeciwnika zwrotu kosztów dojazdu na rozprawę powinna je wyszczególnić w spisie kosztów w sposób umożliwiający sprawdzenie obliczenia i w miarę możności dołączyć dowody (orz. SN z 17 maja 1960 r., 4 CZ 34/59, NP 1960, nr 12, s. 1659).
Zatem uznać należy, iż przedstawienie dowodów potwierdzających wysokość poniesionych wydatków nie jest niezbędnym warunkiem ich zasądzenia. Jeżeli jednak dysponuje Pani jakimikolwiek dowodami na tę okoliczność, warto jest je do spisu dołączyć. W szczególności dowodami tymi mogą być faktury VAT, kwity KP, bilety na środki transportu itp. Mogą nimi być w zasadzie każde dowody potwierdzające ich wysokość.