Kredyt dla osoby chorej psychicznie

Odpowiedź prawnika: Kredyt dla osoby chorej psychicznie

Bank, jak każdy inny podmiot obrotu prawnego, może zawrzeć umowę z osobą chorą psychicznie – nie ma bowiem przepisu który zakazywałby wprost zawierania umów z takimi osobami. Bank musi jednak liczyć się z tym, że jeśli rzeczywiście zawarł umowę z taką osobą, to może mieć to określone skutki prawne. Najdalej idącym skutkiem prawnym jest nieważność umowy. At. 82 kodeksu cywilnego stanowi bowiem wprost, że nieważną jest czynność dokonana przez osobę, która z jakichkolwiek powodów (np choroby psychicznej lub niedorozwoju umysłowego) znajdowała się w stanie wyłączającym świadome albo swobodne podjęcie decyzji i wyrażenie woli. Gdyby bank powziął wątpliwość co do pozostawania kontrahenta w takim stanie wówczas powinien, chroniąc tu przede wszystkim swój własny interes, odmówić zawarcia określonej umowy. Jeśli jednak zachowanie Pana/ Pani siostry w trakcie podpisywania umowy nie wskazywało oznak choroby lub niedorozwoju umysłowego to nie można przyjąć obowiązku banku dokładnego zbadania zdrowia osoby zaciągającej kredyt. Fakt, że siostra zachowywała się w banku w sposób niebudzący wątpliwości co do jej stanu psychicznego nie wyklucza to jednak powództwa o ustalenie, że umowa jest nieważna, gdyż ze względu na stan zaawansowania choroby siostra nie mogła podjąć decyzji i zawrzeć umowy z należytym rozeznaniem. Uznanie takiej umowy kredytowej za nieważną nie zniesie obowiązku zwrócenia tego co siostra pobrała, lecz jedynie opóźni dochodzenie roszczenia w czasie.

Z przepisów prawa bankowego (art. 70) wynika obowiązek banku zawarcia umowy kredytowej po przeprowadzeniu pozytywnej oceny zdolności kredytowej osoby starającej się o udzielenie kredytu. Obowiązek ten ma jednak jedynie charakter publicznoprawny – co oznacza, sposób jego wykonywania może być jedynie kontrolowany przez Komisję Nadzoru Bankowego w związku z kontrolą pracy banku. Warto tu również zwrócić uwagę na praktykę banków polegającą na udzielaniu kredytów na pewne niskie kwoty jedynie „na dowód” – bez obowiązku dostarczania zaświadczeń o zarobkach. Umowy te jak najbardziej ważne, a fakt, że dana osoba może nie mieć zdolności kredytowej i ostatecznie być niewypłacalna jest ryzykiem ponoszonym przez bank.

Dopóki nie zostanie wobec siostry nie zostanie orzeczone ubezwłasnowolnienie (całkowite lub częściowe), Pan/ Pani może działać w imieniu siostry jedynie na podstawie udzielonego pełnomocnictwa (o ile zostanie udzielone z właściwym rozeznaniem) lub też jako doradca tymczasowy. Dopiero wyznaczenie Panu/ Pani funkcji opiekuna (kuratora) osoby ubezwłasnowolnionej stanowi podstawę do działania na rzecz tej osoby. Oczywiście jako uczestnik postępowania może Pan/ Pani poinformować banki o toczącej się sprawie o ubezwłasnowolnienie, banki nie musza jednak powstrzymywać się z występowaniem wobec siostry ze stosownymi żądaniami zapłaty.