Lokal socjalny, pomieszczenie tymczasowe

Odpowiedź prawnika: Lokal socjalny, pomieszczenie tymczasowe

Pomieszczenie tymczasowe powinno spełniać następujące warunki:

1. nadawać się do zamieszkania; 

2. zapewniać co najmniej 5 m2 powierzchni mieszkalnej na jedną osobę; 

3. znajdować się w tej samej miejscowości lub pobliskiej, jeżeli zamieszkanie w tej miejscowości nie pogorszy nadmiernie warunków życia osób przekwaterowywanych. 

Od powyższych wymagań można odstąpić za zgodą osoby przekwaterowywanej. Przede wszystkim, jeśli sąd nie orzekł o uprawnieniu do lokalu socjalnego lub zamiennego, to osoba eksmitowana nie koniecznie zostanie przekwaterowana do samodzielnego lokalu. Przepisy nie mówią bowiem o lokalu, lecz o pomieszczeniu. Może to być więc w zasadzie nawet zwykły pokój. Także standard takiego pomieszczenia raczej nie będzie zbyt wysoki. Trzeba zwrócić uwagę, że pomieszczenie nie koniecznie będzie zapewniało warunki takie, jakie zapewnia mieszkanie (osobne wejście czy kuchnia, osobna toaleta itp.). Osoba eksmitowana mogłaby sprzeciwiać się przeprowadzce, jeśli pomieszczenie nie spełnia trzech przedstawionych na początku warunków. Wydaje się też, że taki sprzeciw będzie uzasadniony w sytuacji, gdy pomieszczenie nie spełnia podstawowych warunków bezpieczeństwa.

Co do zasady obowiązek wskazania pomieszczenia tymczasowego spoczywa na gminie oraz na samej osobie eksmitowanej. Wykonując obowiązek opróżnienia lokalu służącego zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych komornik musi wstrzymać się z dokonaniem eksmisji do czasu, gdy gmina wskaże tymczasowe pomieszczenie lub gdy dłużnik znajdzie takie pomieszczenie. Takie pomieszczenie może też wskazać sam wierzyciel (dzieci). Tytuł prawny, na podstawie którego będzie zajmowane pomieszczenie, zależy od okoliczności konkretnego przypadku. Pomieszczenie tymczasowe (może to być, choć nie musi także samodzielny lokal) może być wynajmowane (dotyczy to najczęściej, oddane w użyczenie, a nawet sprzedane, jeżeli właściciel takiego lokalu złoży lub przyjmie ofertę od eksmitowanego lub wierzyciela.

W wyroku nakazującym opróżnienie lokalu sąd orzeka o uprawnieniu do otrzymania lokalu socjalnego bądź o braku takiego uprawnienia wobec osób, których nakaz dotyczy. Ten obowiązek sądu wynika jednak z ustawy o ochronie lokatorów i dotyczy eksmisji osób, które zajmowały lokal na podstawie umowy o odpłatne używanie lokalu.

Orzeczenie o uprawnieniu do lokalu socjalnego nie dotyczy więc byłego właściciela lokalu. Obowiązek zapewnienia lokalu socjalnego ciąży na gminie właściwej ze względu na miejsce położenia lokalu podlegającego opróżnieniu.  Sąd oceniając, czy danej osobie należy przyznać uprawnienie do lokalu socjalnego bierze pod uwagę dotychczasowy sposób korzystania przez nią z lokalu oraz jej szczególną sytuację materialną i rodzinną.  Sąd nie może orzec o braku uprawnienia do otrzymania lokalu socjalnego między innymi wobec kobiety w ciąży, emerytów i rencistów spełniających kryteria do otrzymania świadczenia z pomocy społecznej, osoby posiadającej status bezrobotnego, osoby spełniającej przesłanki określone przez radę gminy w drodze uchwały, chyba że osoby te mogą zamieszkać w innym lokalu niż dotychczas używany. Zapewnienie i wskazanie lokalu socjalnego spoczywa na gminie. Z osobą, która nie ma tytułu prawnego do lokalu i której dochody gospodarstwa domowego nie przekraczają wysokości określonej w uchwale rady gminy, gmina zawiera umowę najmu na czas oznaczony.