Obowiązek stawiennictwa i zwrot kosztów

Odpowiedź prawnika: Obowiązek stawiennictwa i zwrot kosztów

Każda osoba wezwana w charakterze świadka ma obowiązek stawić się i złożyć zeznania. Dotyczy to zarówno obowiązku złożenia zeznań przed sądem jak i przed organami prowadzącymi postępowanie przygotowawcze. Z samego faktu, że osoba wezwana w charakterze świadka nie posiada informacji koniecznych dla wyjaśnienia stanu faktycznego, nie wynika zwolnienie z obowiązku stawienia się przed organem wzywającym. Osoba wezwana w charakterze świadka ma obowiązek stawić się i zeznać, że w rozpatrywanej sprawie nic jej nie wiadomo. Może odmówić stawienia się jedynie osoba, która ze względu na stan zdrowia, kalectwo lub ze względu na inną nie dającą się pokonać przeszkodę nie jest w stanie stawić się przed organem wzywającym. W takim przypadku organ wzywający może przesłuchać taką osobę w miejscu jej pobytu.

Osobie wezwanej w charakterze świadka nie przysługuje roszczenie w stosunku do pracodawcy o udzielenia dnia wolnego od pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia. W razie skorzystania przez pracownika ze zwolnienia od pracy, pracodawca wydaje zaświadczenie określające wysokość utraconego wynagrodzenia za czas tego zwolnienia w celu uzyskania przez pracownika od właściwego organu rekompensaty pieniężnej z tego tytułu - w wysokości i na warunkach przewidzianych w odrębnych przepisach, chyba że obowiązujące u danego pracodawcy przepisy prawa pracy przewidują zachowanie przez pracownika prawa do wynagrodzenia za czas zwolnienia.

Świadek zamieszkały w miejscowości oddalonej ponad 10 km od miejsca wykonywania czynności urzędowej, do której został wezwany, może żądać zwrotu kosztów podróży od miejsca jego zamieszkania do miejsca wykonywania czynności i z powrotem. Za koszty podróży uznaje się koszty przejazdu środkiem transportu masowego (koleją, autobusem itp.) w klasie najniższej, w braku zaś takiego środka - koszty przejazdu najtańszym z dostępnych środków lokomocji. W przypadku gdy kilku świadków korzystało z jednego pojazdu na wspólny koszt, przyznaje się każdemu z nich część kosztów na niego przypadającą.

Świadkowi na jego żądanie może być przyznane odszkodowanie za zarobek utracony z powodu stawiennictwa na wezwanie sądu. Wynagrodzenie za utracony zarobek przyznaje się świadkowi w wysokości udowodnionej przeciętnego jego dziennego zarobku, jednak nie wyżej niż 1.000 zł dziennie.

Z wnioskiem o zwrot kosztów oraz z wnioskiem o zwrot utraconego zarobku świadek może wystąpić w dowolnej formie. Świadek powinien zgłosić żądanie przyznania mu przypadających należności po wykonaniu swego obowiązku w tym samym dniu, a jeżeli byli wezwani na rozprawę najpóźniej nazajutrz po zakończeniu rozprawy. Osoby, które nie zgłosiły żądania w tym terminie, tracą prawo do wynagrodzenia. Osoby wezwane powinny być o tym uprzedzone.

W praktyce mogą jednak wystąpić trudności z wyegzekwowaniem zwrotu kosztów utraconego zarobku.