Obowiązek stosowania Polskich Norm

Odpowiedź prawnika: Obowiązek stosowania Polskich Norm

Polskie Normy są swego rodzaju zaleceniami, ustalanymi przez ekspertów z danej branży, których stosowanie jest dobrowolne. Polskie Normy nie są przepisami prawnymi, stąd wyłączony jest obowiązek ich powszechnego stosowania. Opracowujące normy instytucje nie posiadają uprawnień legislacyjnych, stąd ustalane przez nie normy mają jedynie charakter zaleceń, które w pewnym stopniu przyczyniają się do ustanawiania pewnych standardów. Stosowanie się przez przedsiębiorstwo budowlane do obowiązujących norm jest wskazane o tyle, że w przypadku gdy dany przepis prawny nakazuje prowadzić prace budowlane zgodnie z zasadami wiedzy technicznej, stosowanie się do obowiązujących norm może stanowić potwierdzenie, że dany podmiot prowadził prace budowlane zgodnie z tymi zasadami. Stanowi to znaczne ułatwienie dla przedsiębiorcy budowlanego i ułatwia ewentualne dowiedzenie, że zastosował się do powszechnie obowiązujących zasad. Jednakże nawet nie zastosowanie się do ustalonych norm, nie wyklucza uznania prowadzenia prac zgodnie z zasadami wiedzy technicznej, jeżeli zastosowanie innych rozwiązań (w szczególności nowocześniejszych) prowadzi do podobnego rezultatu.

Również normy europejskie mają charakter nieobowiązujący. Mogą być one stosowane na zasadzie dobrowolności, podobnie jak Polskie Normy. Trudno więc mówić o jakiejkolwiek nadrzędności norm europejskich nad Polskimi Normami. Zarówno Polskie Normy jak i normy europejskie nie są powszechnie obowiązującymi normami prawnymi.

Tylko pozornie inaczej wygląda sytuacja obowiązywania Polskich Norm w przypadku powołania się na nie przez ustawodawcę w powszechnie obowiązującym akcie prawnym. Samo powołanie się w ustawie na rozwiązanie przyjęte w danej normie nie czyni z tej normy źródła powszechnie obowiązującego prawa. Norma nadal ma charakter niezobowiązujący. Źródłem obowiązku zastosowania w procesie budowy danego rozwiązania jest akt prawny, który powołuje się na normę, a nie ta norma. Ustawodawca ma swobodę w ustaleniu standardów, których zachowanie jest obowiązkowe, a sam fakt uznania za obowiązujący standardu określonego w tej normie nie czyni z tej normy aktu powszechnie obowiązującego źródła prawa. Źródłem prawa nadal jest ustawa bądź rozporządzenie. Pogląd jakoby przez powołanie się przez ustawodawcę na normę prawną czyniło z tej normy jakieś szczególne źródło prawa jest jedynie skrótem myślowym. Nie ma więc żadnych sprzeczności między polskim prawem, a prawem wspólnotowym, w którym stosowanie norm jest dobrowolne. Również w polskim prawie stosowanie norm jest dobrowolne.