Obowiązek ujawnienia transakcji sprzedaży udziałów
Pytanie:
"Czy w przypadku zbycia udziałów przez udziałowca w spółce z o.o. umowa zbycia tych udziałów powinna znajdować się w aktach KRS-u? Zbywający i nabywający twierdzą, że stanowi to ich tajemnicę i że nie muszą ujawniać za jaką kwotę nastąpiło faktyczne zbycie. Do akt KRS-u została złożona jedynie nowa lista wspólników (nie poświadczona notarialnie), w której wykazano wartość nominalną tych udziałów. Na tej podstawie dokonano szybko zmian w rejestracji dokumentacji spółki w KRS z nowym nabywcą, a obecnie już udziałowcem. Brak jest jakiegokolwiek poświadczenia notarialnego, że faktycznie taka sprzedaż miała miejsce. Podejrzewam, że umowa sprzedaży tych udziałów jest fikcyjna. Zbycie tych udziałów zostało zlecone (na skutek długów udziałowca) przez Sąd, jednak udziałowiec - dłużnik, nie czekając na wycenę zleconą przez Sąd, sprzedał swoje udziały (mimo nawet zabezpieczenia przez komornika) twierdząc, że w umowie sprzedaży (której nikt nie widział) zawarł klauzulę, iż ostateczna cena zostanie ustalona po wskazaniu ceny przez Sąd. Czy w takiej sytuacji można uznać, że faktycznie nastąpiło zbycie tych udziałów? Czy istnieją podstawy do anulowania zmian w rejestracji? "
Odpowiedź prawnika: Obowiązek ujawnienia transakcji sprzedaży udziałów
Z treści pytania wynika, że umowa sprzedaży udziałów w spółce z o.o. nastąpiła bez notarialnego poświadczenia podpisów nabywcy i zbywcy. Zgodnie z art. 180 ustawy Kodeksu spółek handlowych zbycie udziału powinno być dokonane w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi, a niezachowanie tej formy powoduje nieważność dokonanej umowy sprzedaży. Zatem już choćby z tej przyczyny umowa sprzedaży udziałów nie mogła wywołać zamierzonych skutków prawnych. Po drugie, o przejściu udziału na inną osobę zainteresowani zawiadamiają spółkę, przedstawiając dowód przejścia tego udziału (art. 187 k.s.h.). Przejście udziału jest skuteczne wobec spółki od chwili, gdy spółka otrzyma od jednego z zainteresowanych zawiadomienie o tym wraz z dowodem dokonania czynności. Samo zawiadomienie nie wymaga szczególnej formy (np. pisemnej), jednak dla jego skuteczności niezbędne jest przedstawienie przez zainteresowanego dowodu przejścia udziału. Dowód ten z natury rzeczy musi być dowodem pisemnym (np. oryginał stosownej umowy). Dopóki taki dowód nie zostanie spółce przedstawiony (najczęściej zarządowi), zbycie udziału nie jest skuteczne wobec spółki. Po otrzymaniu zawiadomienia o zbyciu udziału spółka powinna wpisać nowego wspólnika do księgi udziałów (art. 188) oraz złożyć sądowi rejestrowemu nową listę wspólników z określeniem liczby i wartości nominalnej udziałów każdego z nich. Zatem przede wszystkim niezachowanie formy pisemnej z podpisem notarialnie poświadczonym, ale również niezawiadomienie spółki o dokonanej sprzedaży i nieokazanie umowy tej sprzedaży powoduje, że ta umowa nie wywoła zamierzonych skutków prawnych.
Michał Włodarczyk
Radca prawny
Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne
Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?