Obowiązek zawiadomienia o terminie rozprawy karnej
Pytanie:
"Nie otrzymałem jako oskarżony (bez obrońcy, bronię się sam) wezwania na rozprawę (na wcześniejszej się nie stawiłem, ale złożyłem już wszelkie wyjaśnienia i posiedzenie odbyło się beze mnie) i odbyło się ono (przesłuchanie świadków) pod moją nieobecność. Rozprawa toczy się w trybie "normalnym", nie uproszczonym. Czy jest to zgodne z prawem? Czy sąd nie ma obowiązku powiadomić oskarżonego o terminie kolejnej rozprawy? Jakie konsekwencje mogą wynikać dla ewentualnej apelacji, czy też ważności tego postępowania (przed sądem pierwszej instancji)?"
Odpowiedź prawnika: Obowiązek zawiadomienia o terminie rozprawy karnej
Przedmiotową kwestię reguluje art. 117 kpk. Zgodnie z jego § 1 i 2 uprawnionego do wzięcia udziału w czynności procesowej zawiadamia się o jej czasie i miejscu, chyba że ustawa stanowi inaczej. Czynności nie przeprowadza się, jeżeli osoba uprawniona nie stawiła się, a brak dowodu, że została o niej powiadomiona, oraz jeżeli zachodzi uzasadnione przypuszczenie, że niestawiennictwo wynikło z powodu przeszkód żywiołowych lub innych wyjątkowych przyczyn, a także wtedy, gdy osoba ta usprawiedliwiła należycie niestawiennictwo i wnosi o nieprzeprowadzanie czynności bez jej obecności, chyba że ustawa stanowi inaczej.
"Czynność procesowa przeprowadzona z naruszeniem art. 117 k.p.k. bez zawiadomienia osoby o jej miejscu lub terminie jest bezskuteczna w stosunku do tej osoby, której prawo zostało naruszone. Wymaga więc ponownego przeprowadzenia z zachowaniem rygoru tego przepisu. Dotyczy to wypadków, gdy strona o to wnosi. Brak takiego wniosku powoduje, że pomimo naruszenia ustawy (art. 117 k.p.k.), czynność ulega konwalidacji" (tak F. Prusak,Komentarz do kodeksu postępowania karnego, Warszawa 1999 Wydawnictwo Prawnicze, wydanie I).
Przeprowadzenie rozprawy w sytuacji, gdy brak dowodu zawiadomienia o jej terminie nieobecnego obrońcy, jest niedopuszczalne (wyrok SN z dnia 29 marca 1979 r. - V KRN 49/79, OSNKW 1979/6/79).
Niepowiadomienie strony o rozprawie narusza jej prawo do obrony, co może być podnoszone w apelacji, jeśli sąd nie powtórzy czynności.
Okolicznością, którą sąd bierze pod uwagę niezależnie od granic zaskarżenia jest rozpoznanie sprawy podczas nieobecności oskarżonego, którego obecność była obowiązkowa (art. 439 § 1 pkt 11 kpk).
Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne
Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?