Obowiązek zwrotu zawyżonych alimentów
Pytanie:
"W grudniu zeszłego roku skierowałam do sądu sprawę o alimenty na syna. W marcu tego roku odbyła się sprawa, podczas której zapadł wyrok przyznający mi alimenty w wysokości 1000 zł miesięcznie od miesiąca złożenia pozwu, czyli od grudnia zeszłego roku. Jako, że ojciec mojego syna płacił mi już miesięcznie pewną kwotę tytułem zabezpieczenia, miała ona być uwzględniona przy wypłacaniu mi wyrównania od grudnia zeszłego roku. Tak się też stało i pieniądze otrzymałam w kwietniu. Od tego czasu płaci regularnie ale odwołał się od wyroku do sadu apelacyjnego. Sąd apelacyjny w listopadzie obniżył kwotę do 900 zł. W związku z tym ojciec mojego syna żąda ode mnie, abym zwróciła mu nadpłacone 100 zł miesięcznie od grudnia zeszłego roku, czyli obecnie 1200 zł. Czy jego żądania są uzasadnione? Czy to oznacza, że natychmiast muszę mu zwrócić mu te pieniądze? Wyrok sądu apelacyjnego zmienia zaskarżony wyrok w punkcie 1 i kwotę 1000 zł zastępuje kwotą 900zł miesięcznie."
Odpowiedź prawnika: Obowiązek zwrotu zawyżonych alimentów
W powyższej sytuacji należy rozważyć kwestię nienależnego świadczenia. O nienależnym świadczeniu można mówić między innymi wtedy, gdy dłużnik dokonuje zapłaty w nadmiernej wysokości, tak jak w powyższym wypadku. Z treści wyroku wynika bowiem, że następuje uchylenie wyroku pierwszej instancji, a nie tylko zmiana wysokości alimentów na przyszłość. W razie nienależnego świadczenia osoba, która go dokonała może żądać zwrotu. Przepisy przewidują jednak kilka wyjątków od tej możliwości:
-
jeżeli spełniający świadczenie wiedział, że nie był do świadczenia zobowiązany, chyba że spełnienie świadczenia nastąpiło z zastrzeżeniem zwrotu albo w celu uniknięcia przymusu lub w wykonaniu nieważnej czynności prawnej,
-
jeżeli spełniający świadczenie wiedział, że nie był do świadczenia zobowiązany, chyba że spełnienie świadczenia nastąpiło z zastrzeżeniem zwrotu albo w celu uniknięcia przymusu lub w wykonaniu nieważnej czynności prawnej,
-
jeżeli świadczenie zostało spełnione, zanim wierzytelność stała się wymagalna,
-
jeżeli spełnienie świadczenia czyni zadość zasadom współżycia społecznego.
W powyższym wypadku należałoby rozważyć wyłączenie żądania zwrotu z dwóch powodów: świadomość spełniającego świadczenie o braku zobowiązania albo zgodność z zasadami współżycia społecznego.
Pierwsza możliwość podlega jednak wykluczeniu, gdyż można przyjąć, iż działanie miało na celu uniknięcie przymusu. Przykładem takiego działania jest spełnienie świadczenie zasądzonego nieprawomocnym wyrokiem opatrzonym rygorem natychmiastowej wykonalności, nawet jeśli pozwany zaskarżył wyrok.
W razie spełnienia świadczenia alimentacyjnego w nadmiernej wysokości wydaje się, że uzasadnione byłoby uznanie takiego świadczenia nienależnego za zgodne z zasadami współżycia społecznego. Przyjęcie takiego charakteru płaconych sum wyłącza roszczenie po stronie świadczącego o zwrot kwoty. Uznanie jednak, że spełnienie świadczenia odpowiada zasadom współżycia społecznego następuje na drodze sądowej. Do tego czasu otrzymujący alimenty w wyższej wysokości niż zasądzona obowiązany jest do ich zwrotu.
Zespół prawników
e-prawnik.pl
Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne
Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?