Odpowiedzialność adwokata względem reprezentowanego przez niego klienta

Odpowiedź prawnika: Odpowiedzialność adwokata względem reprezentowanego przez niego klienta

Przy wykonywaniu obowiązków wynikających z umowy zlecenia adwokat nie odpowiada za końcowy efekt sprawy, a za staranne działanie. Możliwość pociągnięcia adwokata do odpowiedzialności odszkodowawczej powstaje dopiero wtedy, gdy powierzone mu czynności zostały wykonane bez wymaganej staranności, niedbale, bądź w sytuacji, gdy w ogóle nie zostały podjęte. Warto przytoczyć w tym miejscu treść wyroku Sądu Najwyższego z dnia 2 grudnia 2004r. sygn. V CK 297/04. SN uznał, że adwokat i radca prawny odpowiadają za szkody wyrządzone mocodawcy wskutek własnych zaniedbań i błędów prowadzących do przegrania sprawy, której wynik byłby korzystny dla tej strony, gdyby pełnomocnik zachował należytą staranność. Mocodawca może żądać odszkodowania, a sąd orzekający w sprawie powinien oceniać należytą staranność wymaganą od adwokata i radcy przy uwzględnieniu profesjonalnego charakteru ich działalności. Wskazać przy tym należy, że zgodnie z przepisami Kodeksu Etyki Adwokackiej, a dokładniej par. 44, adwokat ma obowiązek dążyć do rozstrzygnięć pozwalających zaoszczędzić klientowi kosztów oraz doradzać ugodowe zakończenie sprawy, gdy jest to uzasadnione interesem klienta. Z par. 57 tego Kodeksu wynika, że jeżeli adwokat uzna, że wniesienie środka odwoławczego w prowadzonej przez niego sprawie z wyboru lub z urzędu jest bezzasadne, a klient z tym stanowiskiem się nie zgadza, powinien bez zbędnej zwłoki wypowiedzieć pełnomocnictwo lub powiadomić organ ustanawiający. Dotyczy to również kasacji i skargi konstytucyjnej. Paragraf 6 Kodeksu Etyki statuuje natomiast, że celem podejmowanych przez adwokatów czynności zawodowych jest ochrona interesów klienta. Z par. 8 wynika z kolei, że adwokat powinien wykonywać czynności zawodowe według najlepszej woli i wiedzy, z należytą uczciwością, sumiennością i gorliwością. Wydaje się, że także te przepisy, mimo, że nie stanowiące aktów powszechnie obowiązującego prawa, wyznaczające jednak pewne standardy należytego postępowania, mogą znaleźć się w uzasadnieniu ewentualnego powództwa (przy założeniu, że adwokat dobrowolnie nie zechce naprawić wynikłej szkody). Zgodnie z ustawą o adwokaturze osoby wykonujący ten zawód odpowiadają za postępowanie sprzeczne z prawem, zasadami etyki lub godności zawodu bądź za naruszenie swych obowiązków zawodowych, a adwokaci również za niespełnienie obowiązku zawarcia umowy ubezpieczenia. Aby jednak adwokat został ukarany w ramach odpowiedzialności dyscyplinarnej, konieczne jest zawiadomienie Okręgowej Rady Adwokackiej, do której pełnomocnik przynależy. Stosowne pismo przesłane do korporacji powinno zawierać opis stanu faktycznego, dowody na potwierdzenie zarzucanych czynów. Orzekając o odpowiedzialności dyscyplinarnej adwokata samorząd nie ma możliwości zasądzenia odszkodowania na rzecz poszkodowanego. Ponadto, kary wymierzane przez samorząd są zazwyczaj iluzoryczne (trudno sądzić, by kara upomnienia lub nagany z ostrzeżeniem była dotkliwa dla prawnika). Takie odszkodowanie może zostać przyznane jedynie przez sąd powszechny, po wytoczeniu powództwa przeciwko adwokatowi. Za szkody wyrządzone w następstwie działania lub zaniechania przy wykonywaniu pomocy prawnej (w tym udzielone porady prawne), adwokat podlega odpowiedzialności cywilnej na zasadach określonych w Kodeksie cywilnym. Zgodnie bowiem z art. 471 kc dłużnik jest obowiązany do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba, że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.