Odpowiedzialność prezesa zarządu za długi spółki

Odpowiedź prawnika: Odpowiedzialność prezesa zarządu za długi spółki

Odpowiedzialność osób takich, jak prezes zarządu spółki z o.o. określa ustawa z dnia 29.08.1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. tekst jednolity z 2005 r. Nr 8, poz. 60). Zgodnie z art. 116 § 1 tej ustawy, za zaległości podatkowe spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji, spółki akcyjnej lub spółki akcyjnej w organizacji odpowiadają solidarnie całym swoim majątkiem członkowie jej zarządu, jeżeli egzekucja z majątku spółki okazała się w całości lub w części bezskuteczna. Od odpowiedzialności tej członek zarządu może się uwolnić wskazując, że:

1. we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęto postępowanie zapobiegające ogłoszeniu upadłości (postępowanie układowe) – przy czym wniosek ten może być złożony przez każdego albo

2. niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości lub niewszczęcie postępowania zapobiegającego ogłoszeniu upadłości (postępowania układowego) nastąpiło bez jego winy.

W praktyce może to okazać się dość trudne. Zgodnie bowiem z art. 21 ustawy z dnia 28.02.2003 r. Prawo upadłościowe i naprawcze (Dz. U. Nr 60, poz. 535 ze zm.) dłużnik jest obowiązany, nie później niż w terminie dwóch tygodni od dnia, w którym wystąpiła podstawa do ogłoszenia upadłości, zgłosić w sądzie wniosek o ogłoszenie upadłości. Jeżeli dłużnikiem jest spółka z o.o., obowiązek powyższy spoczywa na każdym, kto ma prawo reprezentować spółkę sam lub łącznie z innymi osobami. Ogólna zasada, określona w art. 11 ww. ustawy stanowi z kolei, że dłużnik jest niewypłacalny, jeżeli nie wykonuje swoich wymagalnych zobowiązań. W przypadku jednak spółki z o.o., uważa się ją za niewypłacalną także wtedy, gdy jej zobowiązania przekroczą wartość jej majątku, nawet wówczas, gdy na bieżąco te zobowiązania wykonuje.

Prezesowi zarządu może być więc bardzo ciężko wykazać, iż spełnił przesłanki, o których mowa wyżej, we właściwym terminie. Może on jednak uwolnić się od odpowiedzialności, jeśli wskaże mienie spółki, z którego egzekucja umożliwi zaspokojenie zaległości podatkowych spółki w znacznej części.

Jeśli prezesowi zarządu (oraz każdemu innemu członkowi zarządu) nie uda się wykazać powyższych okoliczności, uwalniających ich od odpowiedzialności za zobowiązania publicznoprawne własnym majątkiem, niestety będą musieli liczyć się z egzekucją skierowaną do ich majątków prywatnych. Odpowiedzialność członków zarządu obejmuje jednak tylko te zaległości podatkowe z tytułu zobowiązań, które powstały w czasie pełnienia przez nich obowiązków członka zarządu (art. 116 § 2 Ordynacji podatkowej).

Przepisy powyższe stosuje się również do byłego członka zarządu oraz byłego pełnomocnika lub wspólnika spółki w organizacji. Aby odpowiadać za zobowiązania publicznoprawne nie jest zatem niezbędne, aby w chwili orzekania o tej odpowiedzialności podmiot był jeszcze członkiem zarządu.