Odwołanie dokonanej darowizny

Odpowiedź prawnika: Odwołanie dokonanej darowizny

W pierwszej kolejności proszę pamiętać o zasadach, zgodnie z którymi darczyńca może odwołać darowiznę nawet już wykonaną, jeżeli obdarowany dopuścił się względem niego rażącej niewdzięczności. Darowizna nie może być odwołana z powodu niewdzięczności, jeżeli darczyńca obdarowanemu przebaczył. Jeżeli w chwili przebaczenia darczyńca nie miał zdolności do czynności prawnych, przebaczenie jest skuteczne, gdy nastąpiło z dostatecznym rozeznaniem. Odwołanie darowizny następuje przez oświadczenie złożone obdarowanemu na piśmie. W opisanej sytuacji, skoro darowizna została dokonana przez oboje małżonków, odwołać ją mogą także tylko oboje. Sposobem na odwołanie nie może być ubezwłasnowolnienie małżonka. Gdyby był on faktycznie ubezwłasnowolniony, a żona faktycznie zostałaby wyznaczona na jego opiekuna, to mogłaby prawdopodobnie skutecznie odwołać dokonaną wspólnie darowiznę. Z opisanego stanu faktycznego nie wynika, iż sparaliżowany małżonek spełnia przesłąnki, na podstawie których możliwe byłoby jego ubezwłasnowolnienie. Bowiem mamy tu do czynienia z niedomaganiem natury fizycznej, nie natomiast z uszczerbkiem psychicznym. Z mocy postanowień kodeksu cywilnego osoba pełnoletnia może być ubezwłasnowolniona częściowo z powodu choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego rodzaju zaburzeń psychicznych, w szczególności pijaństwa lub narkomanii, jeżeli stan tej osoby nie uzasadnia ubezwłasnowolnienia całkowitego, lecz potrzebna jest pomoc do prowadzenia jej spraw. Natomiast osoba, która ukończyła lat trzynaście, może być ubezwłasnowolniona całkowicie, jeżeli wskutek choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego rodzaju zaburzeń psychicznych, w szczególności pijaństwa lub narkomanii, nie jest w stanie kierować swym postępowaniem. Z powyższego wynika, iż ubezwłasnowolnienie całkowite, jak i częściowe, może nastąpić tylko z powodu choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego rodzaju zaburzeń psychicznych. Inna ułomność osoby, niezależnie od tego, co jest jej przyczyną, nie daje podstaw do ubezwłasnowolnienia. W przypadku ogólnego niedołęstwa wywołanego starością należy zastanawiać się raczej nad potrzebą ustanowienia kuratora dla osoby ułomnej niż nad potrzebą ubezwłasnowolnienia całkowitego lub częściowego. Tak więc, do ubezwłasnowolnienia całkowitego osoby może dojść tylko wtedy, gdy są spełnione w chwili orzekania o ubezwłasnowolnieniu przesłanki: a) osoba, której dotyczy postępowanie o ubezwłasnowolnienie, jest chora psychicznie, niedorozwinięta umysłowo lub też dotknięta innego rodzaju zaburzeniami psychicznymi, w szczególności pijaństwem lub narkomanią, b) wskutek tej choroby „nie jest w stanie kierować swym postępowaniem”.