Pytanie klienta:
Odpowiedź prawnika:
W postępowaniu mandatowym można nałożyć grzywnę co do zasady w wysokości do 500 złotych. W wypadku jednak popełnienia kilku wykroczeń w postępowaniu mandatowym może być nałożona grzywna w wysokości do 1 000 złotych. W postępowaniu mandatowym funkcjonariusz uprawniony do nakładania grzywny w drodze mandatu karnego (np. policjant) może ją nałożyć jedynie, gdy:
-
schwytano sprawcę wykroczenia na gorącym uczynku lub bezpośrednio po popełnieniu wykroczenia,
-
stwierdzi popełnienie wykroczenia naocznie pod nieobecność sprawcy albo za pomocą urządzenia pomiarowego lub kontrolnego, a nie zachodzi wątpliwość co do osoby sprawcy czynu
- w tym także, w razie potrzeby, po przeprowadzeniu w niezbędnym zakresie czynności wyjaśniających, podjętych niezwłocznie po ujawnieniu wykroczenia. Nałożenie grzywny w drodze mandatu karnego nie może nastąpić po upływie 14 dni od daty ujawnienia czynu w wypadku, o którym mowa w pkt 1, i 30 dni w wypadku, o którym mowa w pkt 2.
Sprawca wykroczenia może odmówić przyjęcia mandatu karnego. Funkcjonariusz nakładający grzywnę obowiązany jest określić jej wysokość, wykroczenie zarzucone sprawcy oraz poinformować sprawcę wykroczenia o prawie odmowy przyjęcia mandatu karnego i o skutkach prawnych takiej odmowy. Jeśli tak nie było to można kwestionować mandat tylko i wyłącznie w drodze wznowienia postępowania a nie zaskarżenia do sądu (o czym niżej). Mandat powinien zawierać pouczenie o obowiązku uiszczenia grzywny w terminie 7 dni od daty przyjęcia mandatu oraz o skutkach nieuiszczenia grzywny w terminie. Staje się on prawomocny z chwilą pokwitowania jego odbioru przez ukaranego.
Prawomocny mandat karny należy uchylić, jeżeli dany czyn, za który nałożono nim grzywnę, w ogóle nie stanowi czynu zabronionego jako wykroczenie. Nie może być prawomocny mandat uchylony w żadnym innym przypadku.
Reasumując zgoda sprawcy wykroczenia na poddanie się karze w postępowaniu mandatowym - przyjęcie w związku z tym mandatu karnego - jest jednoznaczna z rezygnacją nie tylko z prawa do rozpoznania sprawy przez sąd, lecz także z rezygnacją z prawa do zaskarżenia mandatu karnego. Postępowanie natomiast funkcjonariusza policji może być kwalifikowane jako przestępstwo zniesławienia bądź zniewagi jeśli wypełnia znamiona przestępstwa – zachowanie spełnia przesłanki w przepisie określone.
Kwestionowanie mandatu jest tylko możliwe w drodze wznowienia postępowania.
Pamiętać jednak należy, że wymierzenie mandatu kredytowego jest jak najbardziej prawidłowe i jedynie dopuszczalne. Mandatem karnym gotówkowym może być nałożona grzywna jedynie wobec osoby czasowo przebywającej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub niemającej stałego miejsca zamieszkania albo pobytu. Mandat taki staje się prawomocny z chwilą uiszczenia grzywny funkcjonariuszowi, który ją nałożył. Poza tym należy wskazać, że przejście pieszej nie było zgodne z prawem. Bowiem zgodnie z rozporządzeniem wykonawczym wydanym do ustawy o prawie ruchu drogowego sygnał zielony oznacza zezwolenie na wejście na przejście dla pieszych, przy czym sygnał zielony migający oznacza, że za chwilę zapali się sygnał czerwony i pieszy jest obowiązany jak najszybciej opuścić przejście a nie może już na takim sygnale wchodzić na jezdnię.