Ograniczenie zbycia udziałów spółki w umowie

Odpowiedź prawnika: Ograniczenie zbycia udziałów spółki w umowie

Jeżeli zbycie udziałów będzie poddane prawu polskiemu to do zbycia udziałów, zgodnie z art. 180 ksh potrzebna jest co najmniej  forma pisemna z podpisami notarialnie poświadczonymi. Ważną umową będzie również umowa zawarta w formie aktu notarialnego, umowa taka spełnia bowiem warunki podpisów notarialnie poświadczonych. Do sprzedaży udziałów należy zatem zachować co najmniej formę z podpisami notarialnie poświadczonymi. Bardziej złożoną kwestią jest forma umowy darowizny udziałów, a to ze względu na fakt, że zgodnie z kodeksem cywilnym, oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Jednakże umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione. Zatem, w przypadku darowizny udziałów forma z podpisami notarialnie poświadczonymi powinna być wystarczająca, o ile nastąpi wydanie udziałów. W praktyce może jednak powstać problem z tym, co należy rozumieć poprzez wydanie udziałów spółki z o.o., a zatem może powstać wątpliwość, czy umowa darowizny doszła do skutku. Mogą również powstać problemy z udokumentowaniem przed sądem rejestrowym wydania udziałów (a więc z ewentualnym zgłoszeniem zmiany wspólników spółki z o.o.) W celu uniknięcia tych wątpliwości można zawrzeć umowę darowizny w formie aktu notarialnego. Taka umowa spełnia zarówno wymogi z kodeksu cywilnego jak i wymogi z kodeksu spółek handlowych.

Zgodnie z art. 182 ksh, zbycie udziału, jego części lub ułamkowej części udziału oraz zastawienie udziału umowa spółki może uzależnić od zgody spółki albo w inny sposób ograniczyć. Co do zasady ograniczenie w zbyciu udziałów powinno znaleźć się w umowie spółki. Zbycie wbrew takiemu zastrzeżeniu będzie pociągać za sobą (co do zasady) niewazność zbycia. Ograniczenia w zbyciu udziału mogą być również zawarte w umowie zbycia udziału (lub w innej umowie), jednakże w takiej sytuacji zbycie udziału wbrew zapisom takiej umowy nie pociąga za sobą nieważności zbycia udziału (zbycie jest skuteczne), lecz rodzi jedynie obowiązek odszkodowawczy (por. S. Krześ i E. Marszłkowska-Krześ (w: J. Jacyszyn, Kodeks spółek handlowych. Komentarz. Orzecznictwo, Warszawa 2001, s. 295 oraz A. Szajkowski, w: Sołtysiński S., Szajkowski A., Szumański A., Szwaja J., Kodeks spółek handlowych. Tom II. Komentarz do artykułów 151-300, Warszawa 2002, s. 270).