Przedawnienie przestępstwa składania fałszywych zeznań - art. 233 k.k.

Pytanie klienta:

""Od kiedy liczy się okres przedawnienia przestępstwa - składanie fałszywych zeznań? Czy od momentu jego popełnienia, czy też od momentu uzyskania informacji o jego popełnieniu przez organy ścigania? Po jakim czasie przedawnia się to przestępstwo?""

Odpowiedź prawnika:

Najważniejsze informacje: Przestępstwo składania fałszywych zeznań przedawnia się po 15 latach od momentu jego popełnienia. Termin biegnie od złożenia fałszywego zeznania, nie od wykrycia przestępstwa przez organy ścigania.

Podstawy prawne przedawnienia

Przedawnienie jest fundamentalną instytucją prawa karnego, która polega na zaniechaniu karania sprawcy czynu przestępnego z powodu upływu czasu. Obowiązujący kodeks karny przewiduje przedawnienie ścigania oraz przedawnienie wykonania kary.

Przedawnienie ścigania

Niemożność wszczęcia i prowadzenia postępowania oraz wydania wyroku po upływie określonego czasu

Przedawnienie wykonania kary

Niemożność wykonania orzeczonej kary po upływie określonych terminów od uprawomocnienia wyroku

Aktualny okres przedawnienia fałszywych zeznań

Zgodnie z art. 101 § 1 pkt 2a kodeksu karnego, karalność przestępstwa ustaje po upływie 15 lat, gdy czyn stanowi występek zagrożony karą pozbawienia wolności przekraczającą 5 lat. Przestępstwo składania fałszywych zeznań z art. 233 § 1 k.k. jest zagrożone karą pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8, dlatego stosuje się 15-letni okres przedawnienia.

Uwaga: W starszych publikacjach prawnych można spotkać informacje o 5-letnim okresie przedawnienia. Była to zasada obowiązująca do zmian w prawie karnym. Obecnie obowiązuje 15-letni okres przedawnienia.

Od kiedy biegnie termin przedawnienia

Termin przedawnienia karania biegnie od daty popełnienia czynu. Nie ma znaczenia, kiedy organy ścigania dowiedziały się o przestępstwie. W przypadku przestępstwa składania fałszywych zeznań termin rozpoczyna się od momentu złożenia oświadczenia niezgodnego z prawdą.

Moment popełnienia przestępstwa

Przestępstwo zostaje popełnione w chwili złożenia fałszywego zeznania przed uprawnionym organem

Początek biegu przedawnienia

Termin 15-letni rozpoczyna się od dnia złożenia fałszywego zeznania

Ustanie karalności

Po upływie 15 lat nie można wszcząć postępowania karnego

Charakter przestępstwa fałszywych zeznań

Przestępstwo składania fałszywych zeznań (art. 233 k.k.) jest przestępstwem formalnym. Zostaje ono popełnione przez sam fakt złożenia fałszywych zeznań, opinii lub oświadczeń. Dla jego bytu nie jest konieczne wykazanie, że fałszywe zeznania w istotny sposób wpłynęły na treść orzeczenia sądu lub innego właściwego organu.

Wyjątek od zasady biegu przedawnienia od momentu popełnienia czynu dotyczy przestępstw materialnych, gdy jednym ze znamion czynu zabronionego jest określony skutek. W takich przypadkach termin przedawnienia biegnie od chwili wystąpienia tego skutku.

Warunki odpowiedzialności karnej

Warunkiem odpowiedzialności za przestępstwo z art. 233 § 1 k.k. jest, aby osoba przyjmująca zeznanie:

  • działała w zakresie swoich uprawnień
  • uprzedziła zeznającego o odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania
  • lub odebrała od niego przyrzeczenie
Brak pouczenia: Zgodnie z art. 233 § 3 k.k., nie podlega karze za czyn określony w § 1a, kto składa fałszywe zeznanie, nie wiedząc o prawie odmowy zeznania lub odpowiedzi na pytania.

Przedłużenie przedawnienia

Przedawnienie może ulec przedłużeniu w przypadku wszczęcia postępowania karnego. Jeżeli w toku wszczętego postępowania powzięto uzasadnione podejrzenie popełnienia innego przestępstwa, karalność tego przestępstwa ulega przedłużeniu o 10 lat, a w pozostałych wypadkach - o 5 lat od zakończenia tego okresu.

Możliwość złagodzenia kary

Kodeks karny przewiduje możliwość nadzwyczajnego złagodzenia kary, a nawet odstąpienia od jej wymierzenia, jeżeli:

  • fałszywe zeznanie dotyczy okoliczności niemogących mieć wpływu na rozstrzygnięcie sprawy
  • sprawca dobrowolnie sprostuje fałszywe zeznanie, zanim nastąpi rozstrzygnięcie sprawy

Podsumowanie

Wniosek: 15-letni termin przedawnienia przestępstwa składania fałszywych zeznań biegnie od chwili złożenia przez daną osobę oświadczenia niezgodnego z prawdą. Moment wykrycia przestępstwa przez organy ścigania nie ma wpływu na bieg przedawnienia.

Michał Włodarczyk - Radca Prawny

Zajmuje się sprawami osób fizycznych jak również przedsiębiorców. Posiada rozległe doświadczenie w poradnictwie w sprawach życiowych osób fizycznych jak również profesjonalnych problemów prawnych przedsiębiorców. Bazując na swoim doświadczeniu skutecznie doradza w sprawach osób fizycznych jak i przedsiębiorców zawsze dbając o praktyczną stronę problemów prawnych z jakimi zwracają się do niego jego klienci.