Pełnomocnictwo procesowe substytucyjne
Pytanie:
"Kinga S. jest współwłaścicielem posesji (kamienicy) na zasadzie 1/5 udziału. W chwili przejęcia udziału ma 8 lat - z mocy prawa posesją zajmuje się matka Ewa S. - a konkretnie w jej imieniu jej mąż Stanisław S. (dla Kingi S. ojczym, który nadał jej swoje nazwisko, lecz nie przejął prawnie, kiedy to dziecko tj. Kinga S. miała 2 lata). Z chwilą uzyskania pełnoletniości Kinga S. udziela wszelakich pełnomocnictw swojej matce Ewie S. - wraz z możliwością wyznaczania dalszych pełnomocnictw w jej imieniu jak również ojczymowi Stanisławowi S., który faktycznie się tymi sprawami zajmuje. Jednocześnie matka Ewa S. ustanawia swoim pełnomocnikiem męża Stanisława S. również wszelakich sprawach w tym także procesowego, który od początku przejęcia udziałów przez Kingę S. zajmuje się tą posesją tj. od lat 16 i nadal to robi. Jest to działanie na korzyść właścicielki Kingi S. jak również jej matki Ewy S. Nadmieniam, iż Stanisław S. posiada również pełnomocnictwo bezpośrednie od Kingi S. a jednocześnie nie jest adwokatem ani radcą prawnym. Z uwagi na fakt, iż zajmuje się tymi sprawami od lat 16 zna on w detalach fakty i inne niezbędne w procesie cywilnym. Spór dotyczy posesji, w której współwłaścicielem jest Kinga S., a przegrana sprawa w procesie cywilnym Kingi S. będzie również ze szkodą dla jej matki Ewy S., a co za tym idzie również pośrednio męża Stanisława S. Jednocześnie nadmieniam, że od lat 23 prowadzimy wspólne gospodarstwo domowe (wraz z dzieckiem Kingą S. - do lat 20). Czy Stanisław S. w procesie cywilnym może być pełnomocnikiem procesowym swojej żony Ewy S., która jest pełnomocnikiem swojego dziecka Kingi S., ponieważ bezpośrednim dziecka nie może być? Powodem w procesie cywilnym jest dziecko Kinga S., której pełnomocnikiem procesowym jest jej matka Ewa S., a wskazane by było i pomocne z uwagi na powyższe fakty również pełnomocnictwo procesowe męża Ewy tj. Stanisława S."
Odpowiedź prawnika: Pełnomocnictwo procesowe substytucyjne
Zgodnie z art. 87 par. 1 kodeksu postępowania cywilnego pełnomocnikiem w postępowaniu przed sądami cywilnymi może być adwokat lub radca prawny, a w sprawach własności przemysłowej także rzecznik patentowy, a ponadto osoba sprawująca zarząd majątkiem lub interesami strony oraz osoba pozostająca ze stroną w stałym stosunku zlecenia, jeżeli przedmiot sprawy wchodzi w zakres tego zlecenia, współuczestnik sporu, jak również rodzice, małżonek, rodzeństwo lub zstępni strony oraz osoby pozostające ze stroną w stosunku przysposobienia. Przepis powyższy zawiera wyliczenie wyczerpujące. Rodzicami są osoby, którym przysługuje władza rodzicielska. Jak wynika z pytania Stanisławowi S. nie przysługuje władza rodzicielska, albowiem nie doszło do przysposobienia z jego strony Kingi S. Stwierdzić zatem należy, że jako ojczym Kingi S., która nie została przysposobiona nie może być Pan jej pełnomocnikiem. Również sytuacja ta odnosi się do tzw. pełnomocnictwa substytucyjnego. Stosownie do treści art. 91 kodeksu postępowania cywilnego, pełnomocnictwo procesowe obejmuje z samego prawa umocowanie do udzielenia dalszego pełnomocnictwa procesowego adwokatowi lub radcy prawnemu. W doktrynie dopuszcza się udzielenie pełnomocnictwa przez ustanowionego pełnomocnika, tylko jeśli ten dalszy pełnomocnik (substytucyjny) mógłby reprezentować pierwotnego mocodawcę. W Pana przypadku udzielenie pełnomocnictwa przez Ewę S. Panu w celu reprezentowania Kingi S., która udzieliła pełnomocnictwa matce jest nieskuteczne, albowiem Pan nie może być pełnomocnikiem Kingi S., gdyż nie jest Pan jej rodzicem w rozumieniu art. 87 par. 1 kpc.
Nie jest natomiast wykluczone, że będzie Pan mógł się stać pełnomocnikiem bezpośrednio Kingi S., a to z uwagi na treść art. 87 par. 1 kpc, który stanowi, że pełnomocnikiem w postępowaniu przed sądami cywilnymi może być (...) ponadto osoba sprawująca zarząd majątkiem lub interesami strony oraz osoba pozostająca ze stroną w stałym stosunku zlecenia. W celu określenia zarządu majątkiem lub interesami strony albo pozostawania ze stroną (Kingą S.) w stałym stosunku zlecenia pomocne będzie orzecznictwo sądów. Zgodnie z postanowieniem Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie z dnia 17 czerwca 1994 r.
, sygn. akt III AUz 63/94 przez zarząd rozumieć należy wydawanie poleceń, wykonywanie czynności administracyjnych, kierowanie czymś, np. zarządzanie gospodarstwem, zaś osobą sprawującą zarząd jest osoba kierująca działalnością innych. W tym znaczeniu Pan może być traktowany jako osoba sprawująca zarząd majątkiem Kingi S. Zgodnie zaś z wyrokiem Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 4 maja 1976 r., sygn. akt I CR 106/76 administrator prywatnej nieruchomości może występować w procesie tylko w imieniu właściciela w sprawach związanych z administracją domu jako pełnomocnik, jeśli przedmiot sprawy wchodzi w zakres stałego zlecenia (art. 87 § 1 kpc). Spór o posesję (własność, posiadanie) wchodzi w zakres administracji nieruchomością jeśli objęte zostało stałym stosunkiem zlecenia. W tym celu należy podpisać umowę o stałym stosunku zlecenia zarządzania nieruchomością. Z całą pewnością nie może być pełnomocnikiem procesowym osoba, której strona powierzyła zarząd majątku lub interesów jedynie w celu dochodzenia określonego roszczenia.
Zespół prawników
e-prawnik.pl
Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne
Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?