Pełnomocnik z urzędu w postępowaniu karnym

Odpowiedź prawnika: Pełnomocnik z urzędu w postępowaniu karnym

Na wstępie poczynić należy uwagę natury porządkującej. Jeśli pytanie dotyczy postępowania karnego, nie mamy wówczas do czynienia z kategorią osób pozywających i pozwanych. Powód (pozywający) i pozwany przynależą ściśle do postępowania cywilnego. Stronami postępowania karnego zaś są nade wszystko oskarżyciel i oskarżony.

Z treści innych Pańskich pytań wynika, że „stroną pozywającą” jest w istocie oskarżyciela posiłkowy. Może on w toku postępowania karnego występować wraz z pełnomocnikiem. Pełnomocnikiem będzie z reguły adwokat, a w myśl art. 88 par. 2 i 3 kpk, pełnomocnikiem instytucji państwowej, samorządowej lub społecznej albo – w zakresie roszczeń majątkowych – innej osoby prawnej, jednostki organizacyjnej nie mającej osobowości prawnej, a także osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą może być również radca prawny. Możliwe jest również wyznaczenie pełnomocnika z urzędu. Uprawnienie to dotyczy w zasadzie wszystkich podmiotów występujących w toku postępowania karnego w charakterze strony. Strona może złożyć w sądzie wniosek o wyznaczenie dla niej pełnomocnika z urzędu, jeżeli w sposób należyty wykaże, że nie jest w stanie ponieść kosztów obrony bez uszczerbku dla niezbędnego utrzymania siebie i rodziny. Nie należy mylić obrońcy z urzędu, który jest "bezpłatny" z tzw. obroną obligatoryjną - kiedy oskarżony musi mieć obrońcę, za którego poniesie koszty - z uwagi na wystąpienie przesłanek obrony obligatoryjnej np. oskarżony jest głuchy, niemy.