Podział majątku a udział w spółce z o.o.
Pytanie:
"Od 12.2005 mam 99 udziałów w spółce z o.o. (wcześniej 100%) gdzie jestem także prezesem zarządu. 1 udział ma jeden z pracowników. Spółka została utworzona z dniem 01.01.2003r. Jako kapitał założycielski został do spółki wniesiony aportem majątek mojej jednoosobowej działalności gospodarczej, oszacowany na 220.000,00 zł. Obecnie jestem zatrudniony w spółce na umowę o pracę, podobnie jak żona. Moje wynagrodzenie to 10.000 zł mies. a żony 1.500 zł mies. Żona nie ma udziałów w spółce, nie jest w zarządzie. Biuro (siedziba spółki) jest moją nieruchomością. Działka została zakupiona z majątku odrębnego (tak zapisano w akcie notarialnym) jednak później na niej zostało wybudowane biuro z środków prywatnych - spółka nie budowała biura. Obecnie ja wynajmuję to biuro spółce. Stan domu na dzień dzisiejszy jest taki, że 2/3 są zapisane na żonę (darowizna jej ojca) oraz 1/3 na córkę (testament mojej babci). Wcześniej ta nieruchomość cała była własnością mojej babci, jednak te 2/3 krążyły od babci do teścia, od teścia do żony. W tym czasie na tej nieruchomości został wybudowany dom. Oficjalnie budował go teść, jednak faktycznie to ja finansowałem całą inwestycję. Obecnie jesteśmy przed rozwodem, pozew został złożony, lecz rozprawy nie było. Pozew nie obejmuje kwestii podziału majątku. Mam wycenę na dom: 600.000 zł i biuro 400.000 zł oraz na spółkę 900.000 zł. Wycena spółki jest na razie przekazana wyłącznie do mojej wiadomości. Spółka jest zakładem pracy chronionej i korzysta z dotacji PFRON, i właściwie te dotacje pozwalają na prowadzenie działalności. Z bilansu jednak wynika, że spółka ma coroczne dochody (nie podzielone) w wysokości ponad 100.000 zł rocznie. Jednak to dochody wyłącznie na papierze, fizycznie tych pieniędzy nie ma, jednak w bilansie istnieją. Przy podziale majątku zależy mi na zatrzymaniu spółki i biura. Domu to właściwie nikt nie chce, trzeba będzie go sprzedać. Obecnie żona utrzymuje, że dom jest jej i chce połowę firmy. To znaczy pieniędzy, bo firmą żona się nie interesuje. Chociaż ma umowę o pracę to faktycznie nie pracuje. Z moją żoną trudno dojść do jakiegokolwiek konkretnego porozumienia, więc muszę być przygotowany na każdą ewentualność. Jaki majątek z opisanych wyżej składników należy się żonie po rozwodzie?"
Odpowiedź prawnika: Podział majątku a udział w spółce z o.o.
Udział w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością może być składnikiem majątku wspólnego, niezależnie od tego, że tylko jeden z małżonków jest stroną umowy spółki, a co za tym idzie – wspólnikiem. Udział jest bowiem prawem majątkowym i jego zaliczenie do majątku osobistego lub wspólnego zależy od tego z której masy majątkowej pochodził wkład na pokrycie tego udziału. W opisywanym przypadku wkładem do spółki było przedsiębiorstwo prowadzone przez męża na zasadach jednoosobowej działalności gospodarczej. Podstawową kwestią jednak pozostaje, czy składniki tego przedsiębiorstwa zostały nabyte przed zawarciem małżeństwa, czy po. Zakładając drugą sytuację (ona bowiem najczęściej występuje w praktyce), należy stwierdzić, iż przedsiębiorstwo jest składnikiem majątku wspólnego, a wniesienie go jako aportu do spółki z o.o. na pokrycie udziału powoduje, iż udział ten należy do majątku wspólnego. Oznacza to, że takie prawa związane z udziałem jak prawo do dywidendy (oczywiście dopiero po przeznaczeniu zysku do podziału) czy prawo do kwoty likwidacyjnej należeć będą do majątku wspólnego.
Natomiast prawa korporacyjne, w szczególności prawo głosu, należą do tego z małżonków, który jest wspólnikiem.
Przy podziale majątku będzie więc trzeba wycenić udział i tu sposobów jest kilka. Dwie podstawowe metody wyceny to wg wartości bilansowej albo wg wartości zbywczej. Naszym zdaniem, co potwierdza także część doktryny, należy przyjąć drugą z metod. Szczegóły w tej kwestii należą do rzeczoznawcy. Udział powinien być co do zasady przyznany mężowi, aby uniknąć konfliktów w spółce, gdyby udział podzielono między małżonków. Konieczne będzie więc spłacenie żony. Przy czym nie oznacza to, że spółkę będzie trzeba sprzedać. Spłata może być bowiem rozłożona przez sąd na raty do 10 lat, w zależności od sytuacji majątkowej małżonków.
Nieruchomość, która jest wynajmowana spółce na siedzibę, jak wynika z pytania, została zakupiona za środki z majątku osobistego, a więc stała się składnikiem tego majątku. Jednakże później na nieruchomość były czynione nakłady (postawiono budynek). Jeżeli pochodziły one z majątku wspólnego, to nakłady te podlegają zwrotowi, rozliczeniu przy podziale majątku.
Z treści pytania wynika, że dom, w którym mieszkali małżonkowie, należy w 2/3 do żony, a w 1/3 do córki. Udział w prawie własności w wysokości 2/3 należy więc do osobistego majątku żony. Jednak i w przypadku tej nieruchomości były czynione nakłady z majątku wspólnego. Także one będą więc podlegały rozliczeniu przy podziale. W tym jednak wypadku warto podkreślić konieczność udowodnienia nakładów ze wspólnego majątku np. rachunkami, w pytaniu mowa jest bowiem o tym, iż oficjalnie budowę finansował teść.
Zespół prawników
e-prawnik.pl
Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne
Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?