Postępowanie egzekucyjne w administracji
Pytanie:
"Czy można stosować procedurę upomnienia w trybie postępowania administracyjnego egzekucyjnego w stosunku do zwolnionego pracownika (z winy zakładu) w sprawie spłaty rat pożyczki z zakładowego funduszu mieszkaniowego (szkoła a nauczyciel)? Czy umowa pożyczki z zakładowego funduszu mieszkaniowego pomiędzy pracownikiem a zakładem pracy jest umową cywilnoprawną wg kodeksu cywilnego, a rozstrzygnięcie ewentualnych wzajemnych roszczeń czy też egzekucja leży w kompetencji sądu i może opierać tylko na jego wyroku? Czy mają tutaj jakieś zastosowanie w/w regulacje prawne, kodeks administracyjny lub postępowania administracyjnego? Czy procedura egzekucyjna (w opisanym trybie) i naliczanie odsetek kosztów postępowania jest uzasadniona? Po zwolnieniu zwróciłem się o umorzenie pożyczki; postępowanie w tej sprawie toczy się, a zakład pracy nie udzielił mi ostatecznej odpowiedzi w tej sprawie. Obecnie jestem bez pracy, a możliwość umorzenia dawały mi zapisy w umowie. Czy i jak mogę się w tej sprawie odwołać się? Jest to pożyczka z "Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych". Nie istotne tutaj jest umorzenie, bo jak pisałem wynika ono z zapisów umowy. Dyrekcja umorzyła mi 30% sumy do spłaty, ale też nie wpłacono mi 250 zł przyznanej mi wcześniej zapomogi z świadczeń zdrowotnych Funduszu Świadczeń Socjalnych (powołując się na to, że organ prowadzący nie przekazał szkole pieniędzy). Zwróciłem się więc o to, żeby zmniejszono mi też kwotę pozostałą do spłaty o niewypłaconą zapomogę czyli 250 zł, a resztę do spłaty rozłożono mi na raty do czasy kiedy będę miał nową pracę czyli do 1.09.2004 r. Zamiast odpowiedzi dostałem upomnienie na druku Pu K-357, w którym przypomina mi się o obowiązku wpłacenia należności ze spłat rat pożyczki. Z upomnienia wynika, że upomnienie jest w trybie administracyjnym (art. 15 ustawy z 17.06. 1966 i Dz. U. 1991 r. Nr 36 poz.161), dolicza się koszty upomnienia i poucza (właściwie straszy się mnie) administracyjnym postępowaniem egzekucyjnym i przymusowym ściągnięciem należności w egzekucji administracyjnej, co wiąże się z dodatkowymi kosztami. Czy jest to zakres prawa administracyjnego czy cywilnego? Czy pożyczka została udzielana na bazie prawa administracyjnego czy cywilnego? Jakie prawo jest tutaj nadrzędne?"
Odpowiedź prawnika: Postępowanie egzekucyjne w administracji
W opisanym stanie faktycznym myli Pan dwie sprawy. Po pierwsze z punktu widzenia należnego świadczenia (w tym wypadku chodzi o pożyczkę, jej zwrot) nie ma znaczenia na jakiej bazie, prawa administracyjnego, czy cywilnego pożyczka została Panu udzielona. Chodzi o to, iż w wyniku udzielenia Panu tej pożyczki jest Pan dłużnikiem, a Pana były pracodawca wierzycielem. Pan zobowiązany był spełnić swoje świadczenie w terminie (tu powinien Pan spłacać pożyczkę zgodnie z ustaleniami). Pana wierzyciel nie ma żadnego obowiązku wynikającego z przepisów prawa zaliczyć Panu na poczet Pana należności jakiegoś innego świadczenia. De facto z punktu widzenia prawa Pana były pracodawca nie jest Pana dłużnikiem i nie może być mowy o potrąceniu (bo z tą instytucją mielibyśmy do czynienia). Owa zapomoga w kwocie 250 zł nie podlega bowiem potrąceniu. Poza tym faktycznie roszczenie o zwrot opisywanej pożyczki jest natury cywilnej i właśnie dlatego wierzyciel miał prawo wysłać Panu upomnienie. Nie ma takiego obowiązku, ale może uprzedzić dłużnika o zagrożeniu wszczęcia postępowania egzekucyjnego. Upomnienie, czy też raczej wezwanie do zapłaty to pismo działające raczej na Pana korzyść, a nie przeciwko Panu – daje Panu możliwość wywiązania się jednak z obowiązku spełnienia świadczenia, zanim wierzyciel rozpocznie postępowanie egzekucyjne. Jeżeli chodzi natomiast o zastosowanie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, to proszę pamiętać, iż charakter świadczenia nie przesądza o tym, iż egzekucja powinna toczyć na podstawie przepisów właściwych dla egzekucji sądowej. Zazwyczaj sam konkretny akt określa, do jakich sytuacji ma zastosowanie, i tak ustawa z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (tekst jednolity: Dz. U. 2002 r., Nr 110, poz. 968 ze zmianami) stanowi w swoim artykule 2, iż egzekucji administracyjnej podlegają – pośród innych - następujące obowiązki: 1) podatki, opłaty i inne należności, do których stosuje się przepisy działu III ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926, z późn. zm.), 2) grzywny i kary pieniężne wymierzane przez organy administracji publicznej, 3) należności pieniężne, inne niż wymienione w pkt 1 i 2, jeżeli pozostają we właściwości rzeczowej organów administracji publicznej, 4) należności przypadające od jednostek budżetowych, wynikające z zastosowania wzajemnego potrącenia zobowiązań podatkowych z zobowiązaniami tych jednostek, 5) należności pieniężne przekazane do egzekucji administracyjnej na podstawie innych ustaw, 6) wpłaty na rzecz funduszy celowych utworzonych na podstawie odrębnych przepisów, 7) należności pieniężne z tytułu składek do Funduszu Żeglugi Śródlądowej oraz składek specjalnych do Funduszu Rezerwowego, 8) należności pieniężne wynikające z tytułu: a) zwrotów, interwencji i innych środków będących częścią systemu całkowitego lub częściowego finansowania Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej, Europejskiego Funduszu Rolniczego Gwarancji lub Europejskiego Funduszu Rolniczego Rozwoju Obszarów Wiejskich, łącznie z sumami, które mają być pobrane w związku z tymi działaniami, b) opłat i innych należności przewidzianych w ramach wspólnej organizacji rynku Unii Europejskiej dla sektora cukru, c) należności przywozowych, d) należności wywozowych, e) podatku od towarów i usług, f) akcyzy od: - produktów tytoniowych, - alkoholi i napojów alkoholowych, g) podatku od dochodu lub podatku od majątku, h) podatku od składek ubezpieczeniowych, i) odsetek, kar i grzywien administracyjnych, kosztów i innych należności związanych z należnościami, o których mowa w lit.
a)-h), z wyłączeniem wszelkich sankcji o charakterze karnym określonych w prawie państwa udzielającego pomocy, 9) należności pieniężne przekazane do egzekucji administracyjnej na podstawie ratyfikowanych umów międzynarodowych, których stroną jest Rzeczpospolita Polska, 10) obowiązki o charakterze niepieniężnym pozostające we właściwości organów administracji rządowej i samorządu terytorialnego lub przekazane do egzekucji administracyjnej na podstawie przepisu szczególnego, 11) obowiązki z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy oraz wypłaty należnego wynagrodzenia za pracę, a także innego świadczenia przysługującego pracownikowi, nakładane w drodze decyzji organów Państwowej Inspekcji Pracy. Podsumowując proszę także pamiętać, iż pomiędzy poszczególnymi gałęziami prawa nie ma stosunku podrzędności ani nadrzędności.
Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne
Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?