Powaga rzeczy osądzonej a umorzenie

Odpowiedź prawnika: Powaga rzeczy osądzonej a umorzenie

Z przytoczonego opisu stanu faktycznego wynika, że postępowanie przygotowawcze prowadzone było przeciwko konkretnej osobie, która miała status podejrzanego.

Prawomocnie umorzone postępowanie przygotowawcze wznawia się przeciwko osobie, która występowała w charakterze podejrzanego, na mocy postanowienia prokuratora nadrzędnego nad tym, który wydał lub zatwierdził postanowienie o umorzeniu, tylko wtedy, gdy ujawnią się nowe istotne fakty lub dowody nie znane w poprzednim postępowaniu.

Wobec powyższego, jeżeli w omawianym stanie faktycznym zostały spełnione wyżej wymienione warunki, ZUS miał prawo złożyć stosowny wniosek do prokuratury. Jednakże sama decyzja o wznowieniu postępowania należy już do właściwego prokuratora.

Dodatkowo Prokurator Generalny może uchylić prawomocne postanowienie o umorzeniu postępowania przygotowawczego w stosunku do osoby, która występowała w charakterze podejrzanego, jeżeli stwierdzi, że umorzenie postępowania było niezasadne. Pomimo tego,  po upływie 6 miesięcy od daty uprawomocnienia się postanowienia o umorzeniu Prokurator Generalny może uchylić lub zmienić postanowienie albo jego uzasadnienie jedynie na korzyść podejrzanego.  

Ustalenie czy doszło do przedawnienia karalności czynu, zależy od ustalenia jego kwalifikacji prawnej (potocznie mówiąc na podstawie jakiego przepisu zarzucono komuś popełnienie przestępstwa).

W omawianym stanie faktycznym prawdopodobnie chodzi o przestępstwo oszustwa z art. 286 § 1 Kodeksu karnego, którego przedawnienie następuje po upływie 10 lat od jego popełnienia. 

Ponadto termin przedawnienia ulega 5-letniemu przedłużeniu, jeżeli w jego trakcie wszczęto postępowanie przeciwko osobie (czyli jeżeli sprawcy postawiono zarzut popełnienia przestępstwa).