Pozew wzajemny o alimenty na rzecz dziecka

Odpowiedź prawnika: Pozew wzajemny o alimenty na rzecz dziecka

Zasadniczo dopuszczalne jest wniesienie powództwa wzajemnego w procesie o alimenty, dotyczy to typowej sytuacji, w której jedno z rodziców sprawuje stałą pieczę nad dzieckiem i występuje przeciwko drugiemu na przykład o podwyższenie alimentów, a drugi z rodziców kieruje pozew wzajemny  o ich obniżenie. 

Opisywana sytuacja jest dużo bardziej skomplikowana i to nie tylko z punktu widzenia obowiązku alimentacyjnego. Przede wszystkim wątpliwości budzi kwestia ustalenia przez rodziców naprzemiennej opieki nad dzieckiem. W związku z tym prosimy o zapoznanie się z treścią opinii prawnej  Naprzemienna opieka nad dziećmi - opinia prawna

Co do wzajemnego powództwa alimentacyjnego, to problemem jest nie tyle możliwość wniesienia pozwu wzajemnego, co kwestia reprezentacji dziecka. Zgodnie z art. 97 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom, każde z nich jest obowiązane i uprawnione do jej wykonywania. O istotnych sprawach dziecka rodzice rozstrzygają wspólnie, a w braku porozumienia między nimi rozstrzyga sąd opiekuńczy. Zgodnie z art. 98 powyższego kodeksu rodzice są przedstawicielami ustawowymi dziecka pozostającego pod ich władzą rodzicielską. Jeżeli dziecko pozostaje pod władzą rodzicielską obojga rodziców, każde z nich może działać samodzielnie jako przedstawiciel ustawowy dziecka. Jednakże żadne z rodziców nie może reprezentować dziecka:

• przy czynnościach prawnych między dziećmi pozostającymi pod ich władzą rodzicielską;  

• przy czynnościach prawnych między dzieckiem a jednym z rodziców lub jego małżonkiem, chyba że czynność prawna polega na bezpłatnym przysporzeniu na rzecz dziecka albo że dotyczy należnych dziecku od drugiego z rodziców środków utrzymania i wychowania.  

Dotyczy to także postępowania przed sądem lub innym organem państwowym. Interpretacja tego wyjątku sprowadza się w zasadzie do uznania, iż jedno z rodziców może wytoczyć w imieniu dziecka pozew o alimenty przeciwko drugiemu z rodziców. Pozostawia jednak nie rozwiązany naszym zdaniem problem wzajemnego powództwa o jakim mowa w pytaniu.

Warto też zwrócić uwagę też na fakt, iż pojawiają się wątpliwości czy opisane w pytaniu pisma procesowe są  w ogóle powództwem wzajemnym. Należy bowiem podkreślić, że powodem jest nie rodzic, a dziecko. Mielibyśmy więc do czynienia z sytuacją, w której teoretycznie ta sama osoba (dziecko) występuje w jednej sprawie jako powód i powód wzajemny. Ponadto powództwem wzajemnym określić można pozew skierowany tylko przeciwko powodowi z "pierwszego" powództwa. Na przykład A pozywa B, B pozywa (powództwo wzajemne) A. W opisywanym przypadku natomiast D (dziecko) pozywa A (ojca) i D pozywa B (matkę). Powództwo wzajemne mogłoby być skierowane tylko przeciwko dziecku, a nie przeciw reprezentującemu je rodzicowi.

Pomijając kwestię samego powództwa wzajemnego, naszym zdaniem w opisanym przypadku może dojść do ingerencji sądu opiekuńczego, który rozstrzygnie, które z rodziców będzie sprawowało stałą opiekę nad dziecko i które tym samym będzie mogło wystąpić z ewentualnym pozwem o alimenty. W obecnej sytuacji bardziej właściwe jest, by Pan w odpowiedzi na pozew argumentował przeciwko żądaniom matki dziecka, powołując się na fakt, iż świadczenia alimentacyjne są spełniane przez oboje rodziców w naturze w związku ze wspólnym sprawowaniem nad nim opieki.