Prawa autorskie zleceniobiorcy
Pytanie:
"Jak wyglądają kwestie prawa autorskiego w przypadku osób, które wykonywały projekty graficzne na zlecenie firm, w których były zatrudnione na pełny etat, więc teoretycznie projekty są niejako wlasnością tych firm, w których te osoby pracowały, ale nie zostały podpisane w związku z zatrudnieniem żadne tzw. umowy lojalnościowe ani nie zostało w umowie o pracę zaznaczone przekazanie praw autorskich. Z tego co wiem, prawa autorskie zawsze zostają przy twórcy dzieła, chyba że stwierdzono inaczej na podstawie odrębnej umowy, czy mam rację? Jak w takim układzie można wykorzystać wspomniane wyżej projekty? Czy wymagają opisu, iż były wykonywane na zlecenie innych firm, czy wystarczy na to zgoda osób, które je wykonywały ?"
Odpowiedź prawnika: Prawa autorskie zleceniobiorcy
Aby rozpatrywać powstały problem na gruncie prawa autorskiego, należy najpierw stwierdzic, czy mamy do czynienia z utworem w rozumieniu tego prawa. Zgodnie z art. 1 ustawy o prawie autorskim, utworem jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci. Jeżeli więc projekty graficzne spełniaja przesłankę twórczosci i indywidualności, moga byc uznane za utwór w rozumieniu prawa autorskiego. Zgodnie z art. 8 ust.1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, prawa autorskie przysługują twórcy, chyba że ustawa stanowi inaczej. Otóż zgodnie z art. 12 tej ustawy, pracodawca, którego pracownik stworzył utwór w wyniku wykonywania obowiązków ze stosuku pracy, nabywa z chwilą przyjęcia utworu autorskie prawa majątkowe w granicach wynikających z celu umowy o pracę i zgodnego zamiaru stron. Z przepisu tego wynika, że na rzecz pracodawcy przechodzą tylko prawa autorskie do takich utworów, które zostały stworzone w ramach wykonywania przez pracownika obowiązków wynikających ze stosunku pracy i tylko w takim zakresie, jaki wynika z umowy o pracę i zgodnej woli stron. Jeżeli więc osoba, nawet zatrudniona na podstawie umowy o pracę, wykonała na rzecz swego pracodawcy utwór na podstawie umowy zlecenia, prawa autorskie do tego utworu pozostają przy twórcy. Żadne dodatkowe porozumienie pomiędzy pracownikiem a pracodawcą nie jest konieczne. Prawa autorskie do utworu przechodzą na pracodawcę nawet wówczas, gdy umowa o pracę tych aspektów nie reguluje. Wśród praw autorskich należy odróżnić prawa autorskie majątkowe od autorskich praw osobistych. Otóż autorskie prawa osobiste zawsze pozostają przy twórcy. Prawa te zapewniają twórcy prawo do: - autorstwa utworu, - oznaczenia utworu swoim nazwiskiem lub pseudonimem albo do udostępniania go anonimowo, - nienaruszalności treści i formy utworu oraz jego rzetelnego wykorzystania, - decydowania o pierwszym udostępnieniu utworu publiczności, - nadzoru nad sposobem korzystania z utworu. Prawa te są niezbywalne i nie podlegają zrzeczeniu się. Dlatego też autor może domagać się takiego oznaczenia utworu, który wskazuje np. autora utworu.
Michał Włodarczyk
Radca prawny
Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne
Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?