Prawa i obowiązki kuratora spadku

Odpowiedź prawnika: Prawa i obowiązki kuratora spadku

Do czasu objęcia spadku przez spadkobiercę sąd czuwa nad całością spadku, a w razie potrzeby ustanawia kuratora spadku. Kurator spadku powinien starać się o wyjaśnienie, kto jest spadkobiercą, i zawiadomić spadkobierców o otwarciu spadku. Kurator spadku zarządza majątkiem spadkowym pod nadzorem sądu spadku. Do sprawowania zarządu stosuje się odpowiednio przepisy o zarządzie w toku egzekucji z nieruchomości.

Podstawowym obowiązkiem ustanowionego przez sąd kuratora spadku jest poszukiwanie spadkobierców celem zawiadomienia ich o otwarciu spadku. Na co dzień natomiast kurator zarządza majątkiem spadkowym, pozostając pod nadzorem sądu spadku. Sposób sprawowania zarządu oraz nadzoru sądu regulują - stosowane odpowiednio - art. 935-941. Należy przyjąć, że ma zastosowanie także art. 933 uprawniający sąd spadku do polecenia komornikowi wprowadzenia kuratora w zarząd majątku spadkowego, jeżeli kurator napotyka w tym zakresie jakiekolwiek trudności. Istota zarządu wymaga dokonywania wszelkich czynności niezbędnych do zapewnienia prawidłowej gospodarki zajętą nieruchomością. Zarząd sprawowany przez kuratora spadku ma być prowadzony w ramach racjonalnej gospodarki. Celem jego jest zachowanie nieruchomości w stanie nie pogorszonym. Zarząd może być różny, a będzie się on kształtował w zależności m.in. od rodzaju obiektu zarządzanego i jego położenia. Pobieranie pożytków i ich spieniężenie w granicach racjonalnej gospodarki ma zapewniać prawidłowe jej funkcjonowanie. Kurator spadku ma prawo pobierania zamiast dłużnika wszelkich pożytków z nieruchomości, spieniężenia ich w granicach zwykłego zarządu oraz prowadzenia spraw, które przy wykonywaniu takiego zarządu okażą się potrzebne. Wolno mu zaciągać tylko takie zobowiązania, które mogą być zaspokojone z dochodów z nieruchomości i są gospodarczo uzasadnione. Prawo kuratora spadku do wykonywania czynności niezbędnych dla zachowania prawidłowej gospodarki obejmuje zarówno czynności faktyczne (uprawa gruntu, zbieranie plonów itp.), jak i prawne (zawieranie umów, prowadzenie spraw sądowych i inne). Kurator spadku nie objętego nie może reprezentować spadku w procesie o własność nieruchomości, ponieważ spór wykracza poza granice zarządu nieruchomością (orzeczenie SN z dnia 8 lipca 1969 r., III CRN 220/69). W granicach zarządu jak powiedziano znajduje się zawieranie umów związanych z zarządzaniem majątkiem – w tym naszym zdaniem umowy rachunku bankowego. Wydatki zaś czynione z rachunku bankowego muszą być czynione w celu wykonywania czynności niezbędnych do zapewnienia prawidłowej gospodarki zajętą nieruchomością. Poza tym kurator spadku składa sądowi w wyznaczonych terminach co najmniej raz w roku oraz po ukończeniu zarządu sprawozdania ze swych czynności, jak również udokumentowane sprawozdania rachunkowe. Konto takie nie działa na zasadzie depozytu. Kurator będzie obowiązany i tak wydać spadek spadkobiercom wraz ze środkami zgromadzonymi na koncie, jednocześnie może żądać wynagrodzenia oraz zwrotu wydatków, które w związku z zarządem poniósł z własnych funduszów. Wysokość wynagrodzenia sąd określi odpowiednio do nakładu pracy i dochodowości nieruchomości.