Prawa i obowiązki ojca

Odpowiedź prawnika: Prawa i obowiązki ojca

Uznanie dziecka może nastąpić przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego albo przed sądem opiekuńczym. Jeśli ojciec dziecka przebywa za granicą, może złożyć oświadczenie o uznaniu przed polskim konsulem lub osobą wyznaczoną do wykonywania funkcji konsula, zakładając, że uznanie dotyczy dziecka, którego rodzice są obywatelami polskimi. Do uznania małoletniego dziecka potrzebna jest zgoda matki.

Prawa ojca dziecka z nieformalnego związku zależą od tego, czy dobrowolnie uzna on dziecko, czy ustalenie ojcostwa będzie należało do sądu. Co do zasady władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom, niezależnie od tego, czy są oni małżeństwem czy nie, czy nadal są w nieformalnym w związku. Jednakże w razie sądowego ustalenia ojcostwa władza rodzicielska przysługuje ojcu tylko wtedy, gdy przyzna mu ją sąd w wyroku ustalającym ojcostwo. Sąd opiekuńczy może ojcu przyznać władzę także po ustaleniu ojcostwa.

Jeśli więc dojdzie do dobrowolnego uznania dziecka, ojcu będzie przysługiwała taka sama władza rodzicielska, jak matce. Jeśli rodzice dziecka rozstali się, ojciec może w razie konfliktów żądać uregulowania kontaktów z dzieckiem przez sąd. Władza rodzicielska obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowania dziecka.

Zgoda ojca będzie potrzebna przy podejmowaniu istotnych decyzji dotyczących dziecka; decyzje te bowiem rodzice obowiązani są podejmować wspólnie. W razie braku zgodności o rozstrzygniecie można zwrócić się do sądu opiekuńczego. Przepisy nie określają jakie sprawy należy uznać za istotne, gdyż zależy to od konkretnego przypadku. Można jednak wskazać najbardziej typowe z tych spraw. Zalicza się do nich wybór szkoły dla dziecka, decyzja o wyjeździe za granicę, który utrudni kontakty drugiego z rodziców z dzieckiem (a więc już nie koniecznie wakacyjny wyjazd za granicę), wybór metody leczenia (ale już nie np. decyzja o pozostawieniu dziecka w szpitalu, gdy jest to nagła potrzeba), zmiana wyznania dziecka.

Co jednak może być ważne w Pani sytuacji, to zgodnie z art. 107 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom nie pozostającym ze sobą w związku małżeńskim, sąd opiekuńczy może powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu z nich, ograniczając władzę rodzicielską drugiego do określonych obowiązków i uprawnień w stosunku do osoby dziecka. Potrzebne jest jednak do tego postanowienie sądu.

Wśród obowiązków ojca można wskazać opiekę nad dzieckiem, wychowywanie i wykształcenie dziecka, dbanie o jego dobro oraz zapewnienie dziecku środków utrzymania.