Pytanie klienta:
Odpowiedź prawnika:
Ekwiwalent za niewykorzystany urlop wypoczynkowy w 2025 roku
Prawo do ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy przysługuje każdemu pracownikowi w przypadku rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy, niezależnie od trybu rozwiązania umowy. Nie ma więc znaczenia, czy rozwiązanie nastąpiło bez wypowiedzenia na podstawie art. 53 § 1 Kodeksu pracy czy w inny sposób.
Ważne zmiany w 2025 roku
W 2025 roku obowiązują dwa różne współczynniki urlopowe ze względu na wprowadzenie nowego święta - Wigilii Bożego Narodzenia (24 grudnia) jako dnia wolnego od pracy od 1 lutego 2025 roku:
- Styczeń 2025: współczynnik wynosi 20,83
- Luty-grudzień 2025: współczynnik wynosi 20,75
Jak obliczyć ekwiwalent za urlop w 2025 roku?
Podstawę stanowi suma miesięcznych wynagrodzeń (składników stałych i zmiennych) z ostatnich 12 miesięcy zatrudnienia. Uwzględnia się wszystkie składniki wynagrodzenia, w tym premie, dodatki i prowizje.
Do ustalenia ekwiwalentu stosuje się współczynnik obowiązujący w roku, w którym pracownik nabywa prawo do ekwiwalentu (czyli w dacie rozwiązania umowy).
Podziel przeciętne miesięczne wynagrodzenie przez właściwy współczynnik urlopowy, a następnie pomnoż przez liczbę niewykorzystanych dni urlopu.
Pracownik pełnoetatowy
Stosuje pełny współczynnik urlopowy: 20,83 (styczeń) lub 20,75 (luty-grudzień)
Pracownik niepełnoetatowy
Współczynnik obniża się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy tego pracownika
Renta z tytułu niezdolności do pracy (renta inwalidzka) w 2025 roku
Osoba, która po zakończeniu okresu pobierania zasiłku rehabilitacyjnego nadal nie jest zdolna do pracy, może ubiegać się o rentę z tytułu niezdolności do pracy. Jest to świadczenie dla osób całkowicie lub częściowo niezdolnych do wykonywania pracy zarobkowej z powodu stanu zdrowia.
Warunki przyznania renty inwalidzkiej
Podstawowe wymagania
Aby otrzymać rentę z tytułu niezdolności do pracy, należy spełnić łącznie następujące warunki:
- Orzeczenie lekarza orzecznika ZUS o całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy
- Posiadanie wymaganego stażu ubezpieczeniowego (okresów składkowych i nieskładkowych)
- Niezdolność do pracy powstała w określonych przez ustawę okresach
Wymagany staż ubezpieczeniowy w 2025 roku
Wymagany staż ubezpieczeniowy zależy od wieku w momencie powstania niezdolności do pracy:
Poniżej 20 lat
Wymagany staż: 1 rok
20-22 lata
Wymagany staż: 2 lata
22-25 lat
Wymagany staż: 3 lata
25-30 lat
Wymagany staż: 4 lata
Powyżej 30 lat
Wymagany staż: 5 lat
Wysokość renty inwalidzkiej w 2025 roku
Od marca 2025 roku minimalne stawki rent wynoszą:
Renta z tytułu całkowitej niezdolności do pracy
Minimalna kwota: 1780,96 zł brutto
Renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy
Minimalna kwota: 1335,72 zł brutto
Jak złożyć wniosek o rentę inwalidzką?
Udaj się do lekarza pierwszego kontaktu lub specjalisty, aby otrzymać zaświadczenie o stanie zdrowia na druku OL-9.
Wypełnij wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy (formularz ERN), który możesz pobrać ze strony ZUS lub otrzymać w oddziale ZUS.
Wniosek możesz złożyć bezpośrednio w oddziale ZUS, przesłać pocztą lub przez Platformę Usług Elektronicznych (PUE ZUS).
Po rozpatrzeniu wniosku ZUS poinformuje o terminie komisji lekarza orzecznika ZUS.
Ważny termin
Wniosek o rentę należy złożyć nie później niż 18 miesięcy od dnia zakończenia okresu składkowego lub nieskładkowego. Po zakończeniu zasiłku rehabilitacyjnego warto jak najszybciej złożyć wniosek o rentę.
Kto składa wniosek?
Wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy składa sam zainteresowany lub za pośrednictwem płatnika składek (pracodawcy). Jednak po rozwiązaniu stosunku pracy, pracownik musi złożyć wniosek samodzielnie.
Podsumowanie
Aktualne przepisy zapewniają ochronę pracowników zarówno w zakresie należności finansowych (ekwiwalent za urlop), jak i świadczeń społecznych (renta inwalidzka). Ważne jest przestrzeganie terminów i właściwe przygotowanie dokumentacji, szczególnie przy ubieganiu się o rentę po okresie pobierania zasiłku rehabilitacyjnego.
Najważniejsze informacje
- W 2025 roku obowiązują dwa współczynniki urlopowe: 20,83 (styczeń) i 20,75 (luty-grudzień)
- Ekwiwalent przysługuje przy każdym rozwiązaniu umowy o pracę
- Wniosek o rentę można złożyć do 18 miesięcy po zakończeniu ostatniego okresu ubezpieczenia
- Minimalna renta z tytułu całkowitej niezdolności to 1780,96 zł brutto