Ekwiwalent za urlop i wniosek o rentę inwalidzką

Pytanie klienta:

""Po zakończeniu okresu pobierania zasiłku rehabilitacyjnego - 12 miesięcy (stosunek pracy - rozwiązany) pracownik w dalszym ciągu nie jest zdolny do pracy. Czy może ubiegać się o rentę inwalidzką i przez kogo (sam czy przez ostatni zakład pracy)? Za ile dni przysługuje pracownikowi ekwiwalent za niewykorzystany urlop wypoczynkowy za 2025 rok w przypadku rozwiązania z nim umowy o pracę bez wypowiedzenia na podstawie art. 53 § 1 pkt 1 KP z dniem 01.04.2025 (pracownik z prawem do pełnego urlopu).""

Odpowiedź prawnika:

Ekwiwalent za niewykorzystany urlop wypoczynkowy w 2025 roku

Prawo do ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy przysługuje każdemu pracownikowi w przypadku rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy, niezależnie od trybu rozwiązania umowy. Nie ma więc znaczenia, czy rozwiązanie nastąpiło bez wypowiedzenia na podstawie art. 53 § 1 Kodeksu pracy czy w inny sposób.

Ważne zmiany w 2025 roku

W 2025 roku obowiązują dwa różne współczynniki urlopowe ze względu na wprowadzenie nowego święta - Wigilii Bożego Narodzenia (24 grudnia) jako dnia wolnego od pracy od 1 lutego 2025 roku:

  • Styczeń 2025: współczynnik wynosi 20,83
  • Luty-grudzień 2025: współczynnik wynosi 20,75

Jak obliczyć ekwiwalent za urlop w 2025 roku?

1
Ustal podstawę wymiaru ekwiwalentu

Podstawę stanowi suma miesięcznych wynagrodzeń (składników stałych i zmiennych) z ostatnich 12 miesięcy zatrudnienia. Uwzględnia się wszystkie składniki wynagrodzenia, w tym premie, dodatki i prowizje.

2
Wybierz właściwy współczynnik urlopowy

Do ustalenia ekwiwalentu stosuje się współczynnik obowiązujący w roku, w którym pracownik nabywa prawo do ekwiwalentu (czyli w dacie rozwiązania umowy).

3
Wykonaj obliczenie

Podziel przeciętne miesięczne wynagrodzenie przez właściwy współczynnik urlopowy, a następnie pomnoż przez liczbę niewykorzystanych dni urlopu.

Pracownik pełnoetatowy

Stosuje pełny współczynnik urlopowy: 20,83 (styczeń) lub 20,75 (luty-grudzień)

Pracownik niepełnoetatowy

Współczynnik obniża się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy tego pracownika

Renta z tytułu niezdolności do pracy (renta inwalidzka) w 2025 roku

Osoba, która po zakończeniu okresu pobierania zasiłku rehabilitacyjnego nadal nie jest zdolna do pracy, może ubiegać się o rentę z tytułu niezdolności do pracy. Jest to świadczenie dla osób całkowicie lub częściowo niezdolnych do wykonywania pracy zarobkowej z powodu stanu zdrowia.

Warunki przyznania renty inwalidzkiej

Podstawowe wymagania

Aby otrzymać rentę z tytułu niezdolności do pracy, należy spełnić łącznie następujące warunki:

  • Orzeczenie lekarza orzecznika ZUS o całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy
  • Posiadanie wymaganego stażu ubezpieczeniowego (okresów składkowych i nieskładkowych)
  • Niezdolność do pracy powstała w określonych przez ustawę okresach

Wymagany staż ubezpieczeniowy w 2025 roku

Wymagany staż ubezpieczeniowy zależy od wieku w momencie powstania niezdolności do pracy:

Poniżej 20 lat

Wymagany staż: 1 rok

20-22 lata

Wymagany staż: 2 lata

22-25 lat

Wymagany staż: 3 lata

25-30 lat

Wymagany staż: 4 lata

Powyżej 30 lat

Wymagany staż: 5 lat

Wysokość renty inwalidzkiej w 2025 roku

Od marca 2025 roku minimalne stawki rent wynoszą:

Renta z tytułu całkowitej niezdolności do pracy

Minimalna kwota: 1780,96 zł brutto

Renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy

Minimalna kwota: 1335,72 zł brutto

Jak złożyć wniosek o rentę inwalidzką?

1
Uzyskaj zaświadczenie o stanie zdrowia

Udaj się do lekarza pierwszego kontaktu lub specjalisty, aby otrzymać zaświadczenie o stanie zdrowia na druku OL-9.

2
Wypełnij wniosek ERN

Wypełnij wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy (formularz ERN), który możesz pobrać ze strony ZUS lub otrzymać w oddziale ZUS.

3
Złóż dokumenty w ZUS

Wniosek możesz złożyć bezpośrednio w oddziale ZUS, przesłać pocztą lub przez Platformę Usług Elektronicznych (PUE ZUS).

4
Oczekuj na wezwanie do komisji lekarskiej

Po rozpatrzeniu wniosku ZUS poinformuje o terminie komisji lekarza orzecznika ZUS.

Ważny termin

Wniosek o rentę należy złożyć nie później niż 18 miesięcy od dnia zakończenia okresu składkowego lub nieskładkowego. Po zakończeniu zasiłku rehabilitacyjnego warto jak najszybciej złożyć wniosek o rentę.

Kto składa wniosek?

Wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy składa sam zainteresowany lub za pośrednictwem płatnika składek (pracodawcy). Jednak po rozwiązaniu stosunku pracy, pracownik musi złożyć wniosek samodzielnie.

Podsumowanie

Aktualne przepisy zapewniają ochronę pracowników zarówno w zakresie należności finansowych (ekwiwalent za urlop), jak i świadczeń społecznych (renta inwalidzka). Ważne jest przestrzeganie terminów i właściwe przygotowanie dokumentacji, szczególnie przy ubieganiu się o rentę po okresie pobierania zasiłku rehabilitacyjnego.

Najważniejsze informacje

  • W 2025 roku obowiązują dwa współczynniki urlopowe: 20,83 (styczeń) i 20,75 (luty-grudzień)
  • Ekwiwalent przysługuje przy każdym rozwiązaniu umowy o pracę
  • Wniosek o rentę można złożyć do 18 miesięcy po zakończeniu ostatniego okresu ubezpieczenia
  • Minimalna renta z tytułu całkowitej niezdolności to 1780,96 zł brutto

Michał Włodarczyk - Radca Prawny

Zajmuje się sprawami osób fizycznych jak również przedsiębiorców. Posiada rozległe doświadczenie w poradnictwie w sprawach życiowych osób fizycznych jak również profesjonalnych problemów prawnych przedsiębiorców. Bazując na swoim doświadczeniu skutecznie doradza w sprawach osób fizycznych jak i przedsiębiorców zawsze dbając o praktyczną stronę problemów prawnych z jakimi zwracają się do niego jego klienci.