Prawo do zasiłku dla bezrobotnych dla młodocianego

Pytanie klienta:

""Syn, został zarejestrowany jako osoba bezrobotna 1.08.2006 bez prawa do zasiłku. Wcześniej był w służbie zasadniczej od 1.02.2006 do 28.07.2006r. Został przedterminowo zwolniony z powodu zakażenia żółtaczką, być może z winy wojska. Spędził więc mniej niż 240 uprawniających do zasiłku dni a mianowicie 178, jeśli dobrze liczę. Jednak UP moim zdaniem nie wziął pod uwagę, że wcześniej był zatrudniony jako uczeń. Miał podpisaną Umowę o pracę w celu przygotowania zawodowego jako cukiernik od 2.09.2002r. do 31.08.2005r. Jeśli więc podliczyć dni w okresie 18 m-cy poprzedzających dzień rejestracji to wyjdzie nawet więcej niż 365 wymaganych dni do uzyskania prawa do zasiłku. Czy można w ten sposób sumować dni zasadniczej służby wojskowej i dni kiedy się pracowało jako uczeń w celu przygotowania zawodowego? Syn uzyskiwał bardzo niskie wynagrodzenie liczone jako procent od przeciętnego m-cznego wynagrodzenia w gosp. narodowej w poprzednim kwartale. jednak może są tu jakieś preferencje dla młodocianych pracowników? Jest też art. 71 ust 2 pkt 4 który mówi: \" nie wymienione w ust. 1 pkt 2, za które były opłacane składki na ubezpieczenia społeczne i Fundusz Pracy, jeżeli podstawę wymiaru składek stanowiła kwota wynosząca co najmniej minimalne wynagrodzenie za pracę. Czy podstawą wymiaru składek w przypadku pracy młodocianego powinno być takie minimalne wynagrodzenie? W jakim ewentualnie dokumencie mogę sprawdzić ile ta podstawa wymiaru składek wynosiła? Tzn. na jakim formularzu ZUS, czy coś w tym rodzaju?""

Odpowiedź prawnika:

Zgodnie z art. 71 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, prawo do zasiłku przysługuje osobie, która spełnia wymienione w ustawie warunki. Jednym z tych warunków jest zatrudnienie (na  warunkach wskazanych w ustawie)  w okresie 18 miesięcy poprzedzających dzień zarejestrowania, łącznie przez okres co najmniej 365 dni. Natomiast zgodnie z art. 71 ust. 2,  do 365 dni, o których mowa w ust. 1 pkt 2, zalicza się również okresy zasadniczej służby wojskowej, nadterminowej zasadniczej służby wojskowej, przeszkolenia wojskowego absolwentów szkół wyższych, służby wojskowej pełnionej w charakterze kandydata na żołnierza zawodowego, ćwiczeń wojskowych, okresowej służby wojskowej oraz zasadniczej służby w obronie cywilnej i służby zastępczej, a także służby w charakterze funkcjonariusza, o którym mowa w ustawie z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dz. U. z 2004 r. Nr 8, poz. 67, z późn. zm. test); 
Z kolei ust. 4 cytowanego artykułu stanowi, że  prawo do zasiłku przysługuje bezrobotnym zwolnionym po odbyciu zasadniczej służby wojskowej, jeżeli okres jej odbywania wynosił co najmniej 240 dni i przypadał w okresie 18 miesięcy poprzedzających dzień zarejestrowania się w powiatowym urzędzie pracy. 
Naszym zdaniem, wskazane powyżej normy należy rozumieć jako odrębne podstawy prawne, a to ze względu na ich umiejscowienie w art. 71. Pierwsza z nich bowiem znajduje się bowiem w ustępie mówiącym o możliwości zaliczenia okresu przebywania w wojsku do okresu 365 dni, druga norma, naszym zdaniem stanowi natomiast samoistną podstawę  do ubiegania się o zasiłek.
W związku z powyższym, naszym zdaniem, można w okresie 365 dni uwzględnić okres przebywania w wojsku.
W tym miejscu powstaje jednak pytanie, czy okres zatrudnienia młodocianego na umowę w celu przygotowania zawodowego  może być  uwzględniony  dla celów uzyskania zasiłku dla bezrobotnych.
Zgodnie bowiem z art. 71 ust. 1, by mieć prawo do zasiłku, dana osoba powinna być, między zatrudniony i osiągał wynagrodzenie w kwocie co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę, od którego istnieje obowiązek opłacania składki na Fundusz Pracy, z zastrzeżeniem art. 105; w okresie tym nie uwzględnia się okresów urlopów bezpłatnych trwających łącznie dłużej niż 30 dni.

Można również dodać, że do tego okresu dolicza się, okresy  niewymienione w ust. 1 pkt 2, za które były opłacane składki na ubezpieczenia społeczne i Fundusz Pracy, jeżeli podstawę wymiaru składek stanowiła kwota wynosząca co najmniej minimalne wynagrodzenie za pracę; 
 
Z pytania wynika, że najprawdopodobniej umowa z Pańskim synem opiewała na niższą kwotę, na co zezwalają przepisy dotyczące młodocianych. Zgodnie z nimi, młodocianemu w okresie nauki zawodu przysługuje wynagrodzenie obliczane w stosunku procentowym do przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w poprzednim kwartale, obowiązującego od pierwszego dnia następnego miesiąca po ogłoszeniu przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”. Stosunek procentowy wynagrodzenia, o którym mowa w ust. 1, wynosi:

 

  • w pierwszym roku nauki - nie mniej niż 4%,

  • w drugim roku nauki - nie mniej niż 5%,

  • w trzecim roku nauki - nie mniej niż 6%.

Jeżeli tak było w istocie i od tej niższej podstawy były opłacane składki,  to n brak jest podstawy, by uwzględnić ten okres  dla przyznania zasiłku na zasadzie art. 71. 

Można również dodać, że jeżeli syn miałby uprawnienie do zasiłku, to zgodnie z art. 72 ust. 4 ustawy, umowa zawarta w celu przygotowania do zawodu miałaby wpływ na wysokość i długość pobierania tego zasiłku.

Jeżeli istnieje  taka możliwość, można zwrócić się do pracodawcy, by przedstawił dane dotyczące odprowadzanych składek. Jeżeli nie ma takiej możliwości, można zwrócić się do ZUS.