Prawo zatrzymania

Odpowiedź prawnika: Prawo zatrzymania

W kodeksie cywilnym znajduje się przepis, który dopuszcza tzw. prawo zatrzymania (art. 461 k.c.). Prawo zatrzymania może być jednak zastosowane tylko wówczas, gdy zobowiązany do wydania rzeczy cudzej jest jednocześnie wierzycielem właściciela rzeczy, a wierzytelność ta wynika z roszczeń o zwrot nakładów na rzecz oraz roszczeń o naprawienie szkody przez rzecz wyrządzonej. Nie można więc zatrzymać rzeczy cudzej, gdy właściciel rzeczy jest dłużnikiem osoby, w której posiadaniu rzecz sie znajduje, z tytułu roszczeń innych niż przedstawione powyżej. Poza tym, prawo zatrzymania nie może być stosowane, gdy obowiązek wydania rzeczy wynika z czynu niedozwolonego albo gdy chodzi o zwrot rzeczy wynajętych, wydzierżawionych lub użyczonych. Innym przepisem, który reguluje prawo zatrzymania jest art. 496 kc, zgodnie z którym. wskutek odstąpienia od umowy wzajemnej strony mają dokonać zwrotu świadczeń wzajemnych, każdej z nich przysługuje prawo zatrzymania, dopóki druga strona nie zaofiaruje zwrotu otrzymanego świadczenia albo nie zabezpieczy roszczenia o zwrot. Przepis ten ma więc zastosowanie, gdy strona odstępuje od umowy wzajemnej.

W opisywanej sytuacji może Pan, przez umowę z dłużnikiem, ustanowić na rzeczy ruchomej stanowiącej własność dłużnika prawo zastawu. Zastaw ten będzie skuteczny przeciwko każdoczesnemu właścicielowi rzeczy i będzie Pan mógł z rzeczy tej zaspokoić się w wypadku niewykonania zobowiązania przez dłużnika. W niektórych sytuacjach prawo zastawu powstaje z mocy ustawy. Ponieważ jednak nie wiemy, jaki charakter ma pańska wierzytelność (tj. z jakiego tytułu powstała) nie możemy precyzyjnie odpowiedzieć, czy w analizowanym przypadku taka sytuacja ma miejsce.