Przejęcie majątku - eksmisja dłużnika

Odpowiedź prawnika: Przejęcie majątku - eksmisja dłużnika

Zgodnie z przepisem art. 984 kpc w przypadku gdy na drugiej licytacji nikt nie przystąpi do przetargu, przejęcie nieruchomości na własność może nastąpić w cenie nie niższej od dwóch trzecich części sumy oszacowania, przy czym prawo przejęcia przysługuje wierzycielowi egzekwującemu i hipotecznemu oraz współwłaścicielowi. Zgodnie z tym przepisem faktycznie przysługuje Panu możliwość przejęcia nieruchomości na własność. W takim przypadku konieczne staje się złożenie do sądu wniosku o przejęcie nieruchomości w ciągu tygodnia po licytacji, składając jednocześnie rękojmię, chyba że ustawa Pana zwalnia od tego obowiązku. Nie złożenie rękojmi, jak i uchybienie tygodniowemu terminowi będzie skutkować odrzuceniem wniosku. W przypadku prawidłowego złożenia wniosku, sąd wyda postanowienie o przybiciu. Po uprawomocnieniu się tego postanowienia sąd przysądza własność nieruchomości.

Z chwilą uprawomocnienia się postanowienia o przysądzeniu własności następują skutki prawne wymienione w art. 999, 1000, 1002 i 1003 kpc. W szczególności przepisy te stanowią, iż postanowienie o przysądzeniu własności jest tytułem egzekucyjnym. Podlega ono zaopatrzeniu w klauzulę wykonalności i jako tytuł wykonawczy stanowi podstawę do wprowadzenia nabywcy w posiadanie nieruchomości. Nakaz wydania nieruchomości zamieszczony w postanowieniu powinien być skierowany przeciwko obecnemu posiadaczowi wymienionemu w protokole opisu i oszacowania nieruchomości. Wydanie nieruchomości – inaczej wprowadzenie w posiadanie nie jest tożsame z eksmisją dłużnika. Zasadniczo postanowienie o przysądzeniu własności opatrzone w klauzulę wykonalności przeciwko zajmującemu nieruchomość dłużnikowi jest tytułem egzekucyjnym. Uprawnia ono do wprowadzenia w posiadanie nieruchomości wierzyciela.

Jednakże dla eksmisji dłużnika z nieruchomości, niezbędne jest wytoczenie osobnego powództwa. Pozew składa się w sądzie rejonowym właściwym dla miejsca położenia nieruchomości. W pozwie, jako podstawę uprawniająca do eksmisji należy wskazać prawomocne orzeczenie sądu o przysądzeniu własności nieruchomości. Dopiero orzeczenie wydane w tej sprawie stanie sie podstawą do podjęcia kroków w celu przeprowadzenia eksmisji osoby zajmującej nieruchomość bez tytułu prawnego.

W przedstawionej sytuacji znajdą zastosowanie przepisy Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 26 stycznia 2005 roku w sprawie szczegółowego trybu postępowania w sprawach o opróżnienie lokalu lub pomieszczenia albo wydanie nieruchomości oraz szczegółowych warunków, jakim powinno odpowiadać tymczasowe pomieszczenie (Dz. U. Nr 17, poz. 155).

Zgodnie z postanowieniami niniejszego rozporządzenia, przed przystąpieniem do wykonania tytułu wykonawczego nakazującego opróżnienie lokalu (a więc wskazanego powyżej orzeczenia eksmisyjnego), komornik wzywa dłużnika do dobrowolnego wykonania tego obowiązku w wyznaczonym stosownie do okoliczności terminie, z zagrożeniem, że w przypadku nie zastosowania się do obowiązku, zostanie przeprowadzona egzekucja w celu opróżnienie lokalu (§ 1 rozporządzenia). Jeżeli z tytułu wykonawczego nakazującego opróżnienie lokalu służącego zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych dłużnika nie wynika prawo dłużnika do lokalu socjalnego lub zamiennego, przed dokonaniem wezwania do dobrowolnego wykonania obowiązku opróżnienia lokalu, komornik wysłucha dłużnika w celu ustalenia jego sytuacji rodzinnej i majątkowej oraz ustali, czy dłużnikowi przysługuje tytuł prawny do innego lokalu lub pomieszczenia, w którym może on zamieszkać. W przypadku gdy dłużnikowi nie przysługuje prawo do innego lokalu lub pomieszczenia ani nie znalazł on tymczasowego pomieszczenia, komornik występuje do gminy o wskazanie mieszkania zastępczego, chyba że to sam wierzyciel wskaże tymczasowe pomieszczenie (§ 2 ust. 1 - 4 rozporządzenia). W wezwaniu do dobrowolnego wykonania obowiązku wynikającego z tytułu wykonawczego, komornik oznaczy tymczasowe pomieszczenie, wskazane przez gminę lub wierzyciela, do którego może nastąpić przekwaterowanie. Tymczasowe pomieszczenie powinno mieć:

1. dostęp do źródła zaopatrzenia w wodę i do ustępu, chociażby te urządzenia znajdowały się poza budynkiem;

2. oświetlenie naturalne i elektryczne;

3. możliwość ogrzewania;

4. niezawilgocone przegrody budowlane;

5. możliwość zainstalowania urządzenia do gotowania posiłków (§ 3 rozporządzenia).

Wobec powyższego, dla przejęcia niezamieszkałego domu konieczne stanie się złożenie wniosku do komornika o wykonanie egzekucji z przejętego majątku na podstawie postanowienia o przysądzeniu własności. Możliwe, iż będzie Pan musiał wskazać pomieszczenie zastępcze aby nabyć dom w stanie niezamieszkałym.