Przekształcenie lokatorskiego prawa do lokalu
Pytanie:
"Spółdzielnia posiada lokale mieszkalne wybudowane i zasiedlone po raz pierwszy na zasadzie ustanowionego spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu przed rokiem 1993 r. Członkowie posiadają zgromadzony wymagany wkład mieszkaniowy. Na lokalach w okresie od pierwszego zasiedlenia do chwili obecnej następują zmiany członków powodowane np. zamianą praw między członkami lub przejęciem tego prawa w ramach pierwszeństwa po bliskich (rodzice, dzieci). Obecnie w roku 2008 członek wystąpił do spółdzielni z wnioskiem o przekształcenie tego prawa w odrębną własność do lokalu i w oparciu o znowelizowane zapisy ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych członek wpłacił do spółdzielni nominalną kwotę kredytu, np. 5,60 zł, którą spółdzielnia w całości przekaże do budżetu państwa. W związku z tym mamy następujące pytanie - czy przekształcenie tych praw będzie czynnością nie podlegającą pod ustawę o podatku VAT w oparciu o art. 153 ust. 2 ustawy? Czy jednak każdy przypadek należy rozpatrywać indywidualnie pod kątem daty przejęcia tego prawa przez członka ubiegającego się o przekształcenie na odrębną własność?"
Odpowiedź prawnika: Przekształcenie lokatorskiego prawa do lokalu
Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku od towarów i usług (VAT), przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 (a więc czynność podlegającą opodatkowaniu VAT), rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a także ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu oraz przeniesienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego.
Jak stanowi jednak z art. 153 ust. 2 ustawy o VAT, przepisów ustawy nie stosuje się w przypadkach, o których mowa w art. 29 ust. 8 (a więc w przypadku zawierania umowy o przekształcenie przysługującego członkowi prawa na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu lub ustanowienia w miejsce tego prawa odrębnej własności lokalu), jeżeli ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego oraz zasiedlenie tego lokalu nastąpiło przed dniem 1 maja 2004 r. Zasadność tej regulacji wynika z faktu, iż przed tą datą czynności wynikające z przepisów o spółdzielniach mieszkaniowych nie podlegały opodatkowaniu podatkiem VAT.
Zatem, jeśli spółdzielnia posiada lokale mieszkalne, na których ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego oraz zasiedlenie tych lokali nastąpiło przed dniem 1 maja 2004 r., to przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a także ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego, nie będzie podlegało opodatkowaniu VAT. Przepis art. 153 ust. 2 ustawy o VAT nie wymaga również, aby ustanowienie prawa lub zasiedlenie lokalu przed 1 maja 2004 r. nastąpiło na rzecz obecnego lokatora, zatem nie jest istotne, że lokale były przejęte przez inne osoby (np. bliskich pierwszego lokatora).
Piotr Geliński
Doradca podatkowy
Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne
Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?