Przerwy na papierosa w czasie pracy

Odpowiedź prawnika: Przerwy na papierosa w czasie pracy

W świetle przepisów kodeksu pracy, jeżeli dobowy wymiar czasu pracy pracownika wynosi co najmniej 6 godzin, pracownik ma prawo do przerwy w pracy trwającej co najmniej 15 minut, wliczanej do czasu pracy. Przerwa ta jest gwarantowana ustawowo.

Pracodawca może, z własnej inicjatywy, po odpowiednich uzgodnieniach z zakładową organizacją związkową lub z pracownikami, ustalić dłuższą przerwę. Od decyzji pracodawcy i ewentualnych uzgodnień będzie zależeć długość przerwy oraz to, czy będzie wliczana do czasu pracy. Długość przerwy powinna być wcześniej znana pracownikom. Niedopuszczalne jest wprowadzenie piętnastominutowej przerwy niewliczanej do czasu pracy. W każdym przypadku pracownikowi przysługuje roszczenie do pracodawcy o przyznanie piętnastominutowej przerwy wliczanej do czasu pracy. Niewprowadzenie takiej przerwy stanowi wykroczenie przeciwko prawom pracownika.

Jeżeli przerwa wynosi 15 minut, a pracownik robi przerwy w pracy ponad czas przysługującej mu przerwy, to dopuszcza się w ten sposób naruszenia obowiązków pracowniczych. Przestrzeganie czasu pracy należy do podstawowych obowiązków pracownika. Za nieprzestrzeganie czasu pracy pracodawca nie może wydłużyć pracownikowi czasu pracy, ale może nałożyć na niego karę upomnienia lub nagany. Ponadto, jeśli takie zachowanie pracownika utrzymuje się, w szczególności nawet po udzieleniu mu upomnienia czy nagany, może to stanowić podstawę do rozwiązania umowy o pracę za wypowiedzeniem. Zależnie od okoliczności mogłoby to stanowić także podstawę do dyscyplinarnego zwolnienia. Orzecznictwo Sądu Najwyższego (np. wyrok SN z dnia 22 grudnia 1998 r., I PKN 507/98) uznaje bowiem opuszczanie pracy bez usprawiedliwienia za ciężkie naruszenia przez pracownika podstawowych obowiązków pracowniczych.

Pracodawca może wydłużyć pracownikowi czas pracy tylko w razie konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii lub w razie szczególnych potrzeb pracodawcy (praca w godzinach nadliczbowych).