Pytanie klienta:
Odpowiedź prawnika:
Zgodnie z przepisem art. 12 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, przychód stanowi m.in. wartość umorzonych lub przedawnionych zobowiązań.
Umorzenie pożyczki (zwolnieniem z długu) jest instytucją cywilnoprawną. Zgodnie z przepisem art. 508 Kodeksu cywilnego, zobowiązanie wygasa, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik zwolnienie przyjmuje. Dla skutecznego umorzenia np. pożyczki konieczne jest zatem zaistnienie dwóch elementów: zwolnienia przez wierzyciela, przyjęcia zwolnienia przez dłużnika. Oświadczenie wierzyciela o zwolnieniu z długu nie jest wystarczające do umorzenia zobowiązania. Niezbędne jest także wyrażenie zgody przez dłużnika na umorzenie zobowiązania. Z tym momentem następuje umorzenie wierzytelności (pożyczki).
Zatem przychód podatkowy powstaje z chwilą umorzenia pożyczki (tj. z chwilą złożenia wierzycielowi oświadczenia o przyjęciu zwolnienia z długu). Jeżeli pożyczka była udzielona w walucie obcej, to zgodnie z art. 12 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych przychody w walutach obcych przelicza się na złote według kursów średnich z dnia uzyskania przychodu, ogłaszanych przez Narodowy Bank Polski.
Zgodnie z art. 12 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, jeżeli przychody wyrażone są w walutach obcych, a między dniem ich uzyskania i dniem faktycznego otrzymania występują różne kursy walut, przychody te odpowiednio podwyższa się lub obniża o różnice wynikające z zastosowania kursu kupna walut z dnia faktycznego otrzymania przychodów, ustalonego przez bank, z którego usług korzystał uzyskujący przychód, oraz z zastosowania kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia uzyskania przychodu.
Odnośnie odsetek należy zgodzić się z Informacją Urzędu Skarbowego Poznań-Nowe Miasto z dnia 14 grudnia 2004 r. (sygn. ND-B/423-13/04), iż z przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wynika, że odsetki od zobowiązań traktowane są w przepisach podatkowych „kasowo”, tzn. stanowią one przychody bądź koszty tylko, gdy zostały faktycznie zapłacone. Dlatego niezapłacone odsetki od umorzonych zobowiązań nie stanowią przychodu podatkowego dla dłużnika.