Rażąca niewdzięczność obdarowanego a odwołanie darowizny

Odpowiedź prawnika: Rażąca niewdzięczność obdarowanego a odwołanie darowizny

W doktrynie i orzecznictwie przyjmuje się, że przez pojęcie rażącej niewdzięczności należy rozumieć tylko takie czynności obdarowanego (działania lub zaniechania), które są skierowane przeciwko darczyńcy z zamiarem nieprzyjaznym. Chodzi tu przede wszystkim o popełnienie przestępstwa przeciwko darczyńcy (zarówno przeciwko życiu, zdrowiu i czci, jak i przeciwko mieniu) oraz o naruszenie przez obdarowanego obowiązków wynikających ze stosunków osobistych łączących go z darczyńcą (np. odmowa udzielenia pomocy w czasie choroby mimo oczywistej możliwości). Znamion rażącej niewdzięczności nie wyczerpują z reguły czyny nieumyślne obdarowanego, a także drobne czyny nawet umyślne, ale niewykraczające w określonych środowiskach poza zwykłe konflikty życiowe (rodzinne). O istnieniu lub nieistnieniu podstaw do odwołania darowizny z powodu rażącej niewdzięczności decydują w każdym wypadku konkretne okoliczności, rozważane na tle zwyczajów panujących w określonym środowisku społecznym.

Zatem należy zauważyć, iż zachowanie rażąco niewdzięczne obdarowanego względem darczyńcy ma charakter wyjątkowy i z reguły jest działaniem lub zaniechaniem umyślnym. Oceny działań lub zaniechań obdarowanych pod kątem rażącej niewdzięczności należy dokonywać z uwzględnieniem stosunków rodzinnych panujących w danej rodzinie. Należy również zauważyć, iż mimo zaistnienia zachowań rażąco niewdzięcznych to od woli darczyńcy zależy czy z tego powodu darowiznę odwoła czy też nie. Zgodnie z art. 899 § 1 Kodeksu cywinego darowizna nie może być odwołana jeżeli darczyńca przebaczył obdarowanemu.