Rozdzielność majątkowa a klauzula na małżonka

Odpowiedź prawnika: Rozdzielność majątkowa a klauzula na małżonka

Z opisanego stanu faktycznego wynika, iż tytuł wykonawczy (czyli tytuł egzekucyjny opatrzony klauzulą wykonalności) nakazywał dłużnikowi spłatę długu wraz z odsetkami. Innymi słowy dłużnik powinien był spłacić Pani cała kwotę, nie tylko kwotę główną. Nie ma potrzeby, aby ponownie Pani starała się o zasądzenie odsetek. Z opisanego stanu faktycznego wynika, iż zasądzał je wspomniany nakaz zapłaty. Dłużnik nie był upoważniony do zmniejszenia świadczenia, jakie przysądził Pan sąd. Wynika z tego zatem, iż nadal dłużnik jest zobowiązany względem Pani. W takiej sytuacji proszę pamiętać o treści artykułu 125 kodeksu cywilnego, zgodnie z którym roszczenie stwierdzone prawomocnym orzeczeniem sądu lub innego organu powołanego do rozpoznawania spraw danego rodzaju albo orzeczeniem sądu polubownego, jak również roszczenie stwierdzone ugodą zawartą przed sądem albo przed sądem polubownym przedawnia się z upływem lat dziesięciu, chociażby termin przedawnienia roszczeń tego rodzaju był krótszy. Jak wynika wprost z przytoczonego przepisu, Pani roszczenie wynikające z nakazu zapłaty nie uległo jeszcze przedawnieniu, tak więc cały czas może Pani skutecznie domagać się kwot zasądzonych przez są. Proszę przy tym pamiętać, iż stale odsetki te „biegną” są naliczane (dopóki dłużnik nie spłaci całej kwoty). Niejasną pozostaje kwestia klauzuli wykonalności przeciwko małżonkowi. Zgodnie z artykułem 787 kodeksu postępowania cywilnego tytułowi egzekucyjnemu, wydanemu przeciwko osobie pozostającej w związku małżeńskim, sąd nada klauzulę wykonalności także przeciwko jej małżonkowi, z ograniczeniem jednak jego odpowiedzialności do majątku objętego wspólnością majątkową. W postępowaniu o nadanie klauzuli wykonalności sąd, na wniosek małżonka dłużnika, orzeka również o ograniczeniu lub wyłączeniu możliwości zaspokojenia się przez wierzyciela z majątku wspólnego. Z treści tego przepisu wynika, iż do prowadzenia egzekucji z majątku wspólnego małżonka wystarczy tytuł egzekucyjny przeciwko jednemu z małżonków, bowiem jeżeli sąd stwierdzi pozostawanie dłużnika w związku małżeńskim, to tytułowi temu nadaje klauzulę wykonalności także przeciwko drugiemu z małżonków. W toku takiego postępowania (o nadanie klauzuli wykonalności) sąd bada, czy osoba wskazana przez wierzyciela pozostaje w związku małżeńskim z dłużnikiem i czy pomiędzy małżonkami istnieje wspólność ustawowa.

Wynika z tego zatem, iż składając wniosek o nadanie klauzuli powinna Pani była wskazać osobę małżonka dłużnika. Jeżeli tego Pani nie zrobiła może Pani złożyć ponowny wniosek (pomimo upływu lat) o rozszerzenie klauzuli wykonalności także przeciwko małżonkowi Pani dłużnika. Sąd nadając klauzulę stwierdzi, iż odpowiedzialność małżonka dłużnika ograniczona jest do majątku objętego wspólnością majątkową. Wtedy, jeżeli zostanie przez Panią wszczęta egzekucja, komornik będzie mógł „ściągać” kwoty zaległych odsetek ze wszystkich składników majątkowych stanowiących majątek wspólny dłużnika i jego małżonka. Inną kwestią jest, czy taka klauzula zostanie nadana, skoro pisze Pani o umowie o rozdzielności majątkowej małżeńskiej przez dłużników. Sąd prowadząc postępowanie klauzulowe bada, czy wspólność majątkowa małżeńska trwa w chwili orzekania o nadaniu klauzuli. Jeżeli obecnie, w chwili postępowania klauzulowego (tu o rozszerzenie klauzuli) małżeńska wspólność majątkowa już nie istnieje, to w takiej sytuacji nie ma – co do zasady - zastosowania możliwość nadanie klauzuli wykonalności także przeciwko małżonkowi dłużnika. W postępowaniu o nadanie klauzuli tytułowi egzekucyjnemu przeciwko małżonkowi dłużnika, może małżonek dłużnika kwestionować żądanie nadania przeciwko niemu klauzuli i powoływać się na umowne wyłączenie wspólności ustawowej. W Pani sytuacji jednak bardzo duże znaczenie ma stanowisko doktryny postępowania cywilnego, zgodnie z którym nie stanowi przeszkody do nadania tytułowi egzekucyjnemu, wydanemu przeciwko osobie pozostającej w związku małżeńskim, klauzuli wykonalności także przeciwko jej małżonkowi, z ograniczeniem jednak jego odpowiedzialności do majątku objętego wspólnością majątkową, okoliczność, że po powstaniu wierzytelności małżonkowie umownie wyłączyli wspólność ustawową. Tak jest bowiem w Pani przypadku, Pani wierzytelność powstała zanim małżonkowie (dłużnik) wyłączyli wspólność majątkową. Bowiem przyjmuje się w doktrynie, iż otrzymanie przez wierzyciela (tu Panią) wiadomości o zawarciu umowy majątkowej i jej rodzaju umożliwia małżonkom (dłużnikowi) skuteczne powoływanie się względem wierzyciela na wyłączenie tą umową wspólności ustawowej wtedy, gdy otrzyma on taką wiadomość przed powstaniem wierzytelności. Pani natomiast dowiedziała się op tym później, jak wynika z opisu. Potwierdza to stanowisko uchwała Sądu Najwyższego z dnia 3 kwietnia 1980 r., III CZP 13/80, OSNCP 1980.