Rozłożenie na raty kosztów sądowych

Odpowiedź prawnika: Rozłożenie na raty kosztów sądowych

Zgodnie z postanowieniami art. 394 § 1 pkt.2 Kodeksu postępowania cywilnego stronie przysługuje zażalenie do sądu drugiej instancji na postanowienie sądu pierwszej instancji, dotyczące odmowy zwolnienia z kosztów sądowych. Dotyczy to także sytuacji, kiedy strona domagając się całkowitego zwolnienia, została tylko częściowo zwolniona od ponoszenia kosztów sądowych. Takie zażalenie wnosi się do sądu, który wydał wspomniane postanowienie, w terminie tygodniowym od doręczenia tego postanowienia.

Według treści art. 124 Kodeksu postępowania cywilnego zgłoszenie wniosku o ustanowienie adwokata zasadniczo nie wstrzymuje biegu postępowania. Sąd może jednak wstrzymać rozpoznanie sprawy aż do prawomocnego rozstrzygnięcia wniosku i w związku z tym nie wyznaczać rozprawy, a wyznaczoną rozprawę odwołać lub odroczyć.

Na podstawie art. 16 ust. 1 ustawy z dnia 13 czerwca 1967 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych sąd nie podejmie żadnej czynności na skutek pisma, od którego nie została uiszczona należna opłata. W tym wypadku przewodniczący wzywa wnoszącego pismo, aby pod rygorem zwrotu pisma uiścił opłatę w terminie tygodniowym od dnia doręczenia wezwania, a w razie bezskutecznego upływu tego terminu zwraca pismo.

Przepisy prawa polskiego (rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 lutego 1991 roku w sprawie umarzania, rozkładania na raty i odraczania terminu spłaty należności sądowych) przewidują także w wyjątkowych sytuacjach możliwość odroczenia, rozłożenia na raty lub umorzenia zasądzonych należności sądowych (czyli także kosztów sądowych). Na podstawie § 2.1 wspomnianego rozporządzenia na wniosek dłużnika (osoby obowiązanej do ich zapłaty) spłatę nieuiszczonych kosztów sądowych można rozłożyć na raty lub odroczyć na okres do dwóch lat, a w wyjątkowych wypadkach na okres do trzech lat, jeżeli natychmiastowe ściągnięcie tych należności byłoby połączone z niewspółmiernymi trudnościami lub groziłoby dłużnikowi zbyt ciężkimi skutkami. Natomiast zgodnie z postanowieniami § 3 należności sądowe (także koszty sądowe) mogą być umorzone na wniosek dłużnika w części lub w całości, jeżeli wykaże należycie, że ze względu na swoją sytuację rodzinną, majątkową i wysokość dochodów nie jest w stanie ich uiścić, a ściągnięcie należności pociągnęłoby dla dłużnika lub jego rodziny zbyt ciężkie skutki. 

O rozłożeniu na raty, odroczeniu terminu spłaty lub umorzeniu orzeczonych należności sądowych rozstrzyga ostatecznie prezes lub szef sądu właściwego do ściągnięcia należności.