Zagadnienie służebności drogi koniecznej uregulowane zostało w ustawie Kodeks cywilny. Zgodnie z nią:

Art. 145. § 1. Jeżeli nieruchomość nie ma odpowiedniego dostępu do drogi publicznej lub do należących do tej nieruchomości budynków gospodarskich, właściciel może żądać od właścicieli gruntów sąsiednich ustanowienia za wynagrodzeniem potrzebnej służebności drogowej (droga konieczna).

Stanisław Rudnicki w publikacji pt. „Komentarz do kodeksu cywilnego. Księga druga. Własność i inne prawa rzeczowe” (Warszawa 2009 Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis (wydanie IX)) wskazuje, że: „Roszczenie o ustanowienie drogi koniecznej przysługuje w przypadku braku dostępu do drogi publicznej lub budynków gospodarskich. Chodzi tu o dostęp prawnie zagwarantowany. Toteż dostęp prekaryjny nie może zastąpić dostępu, o jakim mowa w tym przepisie, prekarium bowiem jest ułatwieniem czysto grzecznościowym. Dochodzeniu roszczenia opartego na art. 145 jednak nie sprzeciwia się nawet dostęp oparty na stosunku obligacyjnym z właścicielem nieruchomości sąsiedniej, nie byłby to bowiem dostęp trwały, a o taki właśnie chodzi w art. 145. Takie też stanowisko zajął Sąd Najwyższy w orzeczeniu wydanym jeszcze na podstawie art. 33 pr. rzecz. (orz. z 7 lutego 1958 r., 4 CR 1021/57, OSN 11/59, poz. 51), wyjaśniając, że czasowa możność dojazdu do drogi publicznej przez grunt sąsiadów nie wyłącza dochodzenia ustanowienia służebności drogi koniecznej, ponieważ przez brak dostępu do drogi publicznej należy rozumieć takie położenie nieruchomości, w którym nie ma prawnie zapewnionego i nieskrępowanego wolą osób trzecich dostępu do drogi publicznej. Sąd Najwyższy uznał ten pogląd za aktualny także na podstawie art. 145 k.c. (orz z 9 grudnia 2004 r., II CK 233/2004, Biul. SN 11/2005, s. 47)”.

Służebność drogi koniecznej może więc być ustanowiona na rzecz takiej nieruchomości, która:

- nie ma odpowiedniego dostępu do drogi publicznej

- nie ma odpowiedniego dostępu do należących do tej nieruchomości budynków gospodarskich

Służebność taka może powstać na trzech podstawach, a mianowicie:

• umowie między stronami,

• decyzji administracyjnej,

• orzeczeniu sądu.

Z opisu stanu faktycznego wynika, iż wskazana nieruchomość posiada dostęp do drogi publicznej. Jej zabudowanie w taki sposób, że właściciel sam utrudnił sobie dojazd do tejże nie może obciążać konsekwencjami, w naszej ocenie, właściciela działki sąsiedniej. Warto tu przywołać postanowienie Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 18 września 1998 r., III CKN 609/97: „Nieodpowiedni dostęp do drogi publicznej, wywołany wzniesieniem budynku na całej szerokości nieruchomości, nie uzasadnia żądania ustanowienia w postępowaniu sądowym służebności drogi koniecznej”. Dlatego też wątpliwym jest, aby sąd zdecydował się na ustanowienie służebności. Nie ma jednak przeszkód, aby strony zrobiły to w drodze umowy cywilno-prawnej.