Umowa kredytu a czynność zwykłego zarządu

Odpowiedź prawnika: Umowa kredytu a czynność zwykłego zarządu

Zgoda drugiego małżonka na zawarcie przez jednego z małżonków umowy przekraczającej zakres zwykłego zarządu majątkiem wspólnym jest warunkiem ważności umowy kredytu, zawartej przez małżonka z osobą trzecią. Jeżeli współmałżonek odmówił wyrażenia zgody na zawarcie tej umowy, a druga strona umowy zdaje sobie sprawę z pozostawania swojego kontrahenta w związku małżeńskim, zawarta umowa jest nieważna od chwili jej zawarcia. Nieważność umowy powoduje, że nie powstały w ogóle prawa i obowiązki stron względem siebie (tzn. bank nie ma obowiązku dostarczyć stronie środków pieniężnych, a kredytobiorca nie ma obowiązku spłacać kredytu). Nieważność umowy wyklucza prowadzenie egzekucji z majątku wspólnego ze względu na fakt, że nieważna umowa nie może rodzić praw i obowiązków stron tej umowy względem siebie. Ewentualnie w razie gdy świadczenia zostały częściowo spełnione powstaje obowiązek zwrotu tych świadczeń na podstawie przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu. Jeżeli doszło do sporu sądowego na tle wykonywania opisanej umowy, zarzut niewyrażenia przez współmałżonka zgody na zawarcie umowy przekraczającej zakres zwykłego zarządu przez drugiego małżonka może być zgłoszony w każdym stanie sprawy i spowoduje rozstrzygnięcie przez sąd kwestii nieważności umowy. Odmowa zgody współmałżonka na zawarcie umowy może nie doprowadzić do uznania umowy za nieważną tylko wówczas, gdy druga strona czynności prawnej dokonanej przez jednego współmałżonka nabywa prawo lub zostaje zwolniona od obowiązku, działając w dobrej wierze (tzn. nie zdając sobie sprawy, że zgoda drugiego małżonka była konieczna lub że strona umowy pozostaje w związku małżeńskim), co jednak ma miejsce niezwykle rzadko. Jeśli spór sądowy jeszcze nie zaistniał między stronami umowy, na której zawarcie współmałżonek odmówił wyrażenia zgody, współmałżonek odmawiający zgody może wnieść powództwo do sądu o ustalenie nieważności umowy przez sąd w trybie art. 189 ustawy Kodeks postępowania cywilnego.